ارزیابی عملکرد لاین‏های امید‏بخش جو در شرایط تنش کم آبی و آبیاری کامل

Abstract

چکیده به‌منظور ارزیابی پایداری عملکرد لاین‏های امید‏بخش جو، تعداد 9 لاین و رقم بهمن در قالب طرح بلوک‌های کاملاً تصادفی در دو شرایط آبیاری‌کامل و تنش کم‌آبی انتهای فصل در سال‌های زراعی 95-93 مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج میانگین دو ساله عملکرد دانه نشان داد در شرایط آبیاری‌کامل‌ لاین‌های 3، 4، 5، 7، 9 (رقم جلگه) و 10 بین 15 تا 37 درصد و تحت شرایط تنش کم‌آبی لاین‌های 2، 7 و 9 (رقم جلگه) بین 15 تا 19 درصد نسبت به رقم بهمن (شاهد) افزایش عملکرد داشتند. بر اساس شاخص‏های MP، HARM، STI وGMP لاین‏های 7 و 9 (رقم جلگه) به‌عنوان متحمل‏ترین لاین‏های امید‏بخش جو نسبت به شرایط تنش کم‌آبی شناخته شدند. تجزیه کلاستر بر اساس شاخص‏های تحمل به خشکی، ژنوتیپ‏های جو را در سه کلاستر قرار داد. نتایج نشان داد میزان فعالیت آنزیم‏های GPX، CAT، MDA، H2O2و SOD در شرایط تنش کم‌آبی نسبت به آبیاری ‌کامل افزایش نشان دادند. آنزیم سوپراکسیددسموتاز به‌دلیل داشتن بالاترین همبستگی مثبت و معنی‏دار با عملکرد دانه، موثرترین آنزیم در تحمل گیاه به شرایط تنش کم‌آبی تشخیص داده شد. نتایج تجزیه کلاستر بر اساس خصوصیات آنتی اکسیدانتی نشان داد که ده ژنوتیپ مورد مطالعه در دو کلاستر قرار گرفتند که کلاستر دوم شامل لاین‏های 1، 2، 7 و 9 (رقم جلگه) به عنوان متحمل‏ترین لاین‏های امید‏بخش جو معرفی شدند. در نهایت بر اساس کلیه شاخص های مورد بررسی لاین‏های شماره 7 و 9 (رقم جلگه) به‌عنوان لاین‌های برتر از رقم بهمن در شرایط آبیاری کامل و محتمل‏ترین لاین‏های جو نسبت به تنش کم­آبی شناسایی شدند.

Keywords

• آنزیم‏های آنتی‌اکسیدانت
• شاخص‌های تحمل
• عملکرد دانه
• خشکی
• لاین‌های جو