Baz istasyonlarının olası sağlık etkilerine ilişkin bir güncelleme/An update on the possible health effects of mobile phone base stations

Abstract

Amaç: Bu derlemenin amacı baz istasyonlarının insan sağlığına etkilerini inceleyen uluslararası ve güncel bilimsel yayınları derleyerek bu konudaki bilimsel bilgi gereksinimini karşılamaya katkıda bulunmaktır. Yöntem: 27 Eylül 2012 tarihine dek PubMed ve Google Scholar arama motorunda “baz istasyonu”, “sağlık etkileri” anahtar sözcükleri kullanılarak bulunan yayınlar ve bu yayınların kaynakçalarından yararlanılarak elde edilen çalışmalar içinden toplam 22 orijinal araştırma makalesini derlemeye dahil edilmiştir. Bulgular: Araştırmaların 15’inde farklı sağlık göstergeleri ile elektromanyetik alan (EMA) arasında ilişki saptandığı görülmektedir. Çalışmaların dördünde herhangi bir ilişki saptanmamış, üçünde ise kurulan hipotez tam doğrulanmamıştır. Araştırmaların 11’i baz istasyonu kaynaklı EMA’nın akut, sekizi kronik, üçü de hem akut hem kronik sağlık etkilerini incelemiştir. Altı araştırmada EMA ölçümü yapılmamış, şiddetinin dolaylı göstergesi olarak mesafe kullanılmıştır. Bir çalışmada ölçüm yapılmış ancak sağlık verileri mesafe üzerinden değerlendirilmiştir. Araştırmaların 12 tanesi bir kurum ya da kuruluştan finansal destek almıştır. Çalışmalardan iki tanesinin finansmanının yarısı cep telefonu firmaları tarafından yapılmıştır. Çalışmaların altı tanesi deneysel araştırma tipindedir ve üç çalışmada doz-yanıt ilişkisi bulunmaktadır. Sonuç ve Öneriler: Araştırmalar baz istasyonun sağlık riski taşıyabileceğine ilişkin işaretler göstermektedir. Uyku bozukluğu, depresif semptomlar, baş ağrısı, baş dönmesi, konsantrasyon güçlüğü, en sık tespit edilen semptomlardır. Bu alanda yapılacak ileriye dönük izlem çalışmalarına ihtiyaç bulunmaktadır. Baz istasyonlarıyla ilgili sınır değerler akut etkiler göz önünde bulundurularak yapılmıştır. Uzun erimde baz istasyonu antenlerinin ışıma açısı içinde kalan kişilerde, maruz kalınan süre, baz istasyonuna olan mesafe, yayılan elektromanyetik alanın şiddeti ve kişisel vücut dirençleri ile ilişkili olarak baz istasyonlarına bağlı sağlık etkilerinin gelişme olasılığı göz önünde bulundurularak toplumun sağlığını koruyacak yaklaşımlar benimsenmelidir. Anahtar Kelimeler: Baz istasyonu, elektromanyetik alan, sağlık etkisi An update on the possible health effects of mobile phone base stations Objective: This study reviews the up-to-date international literature on the health impacts of mobile phone base stations. Methods: A literature search was conducted up to September 27, 2012 in PubMed and Google Scholar using the keywords "base station" and "health".The references in the articles found were also used and a total of 22 original research papers were identified and included in this review. Results: Among the studies found, 15 have detected an association between electromagnetic fields (EMF) and different health indicators. Four of the studies have not found any association and the hypothesis was not totally confirmed. Eleven of the studies have investigated the acute, 8 the chronic and three both the acute and chronic effects of base stations on health. EMF measurements were not conducted in six of the studies and distance to base stations was used as a proxy instead. One of the studies measured EMF but used distance to investigate the health impacts. Twelve of the studies had received financial support from funds or institutions. Half of the funding of two studies was from cellular phone companies. Six of the studies were experimental and three of these found a dose-response relationship. Conclusions: Studies are showing signs of possible health risks due to base stations. Sleep disorders, depressive symptoms, headache, dizziness, concentration difficulties are the most frequently identified symptoms. There is need for prospective studies in this field. The international limit values regarding base stations are based on acute effects. In the long run, people living in the radiation angle of the phone masts may develop health problems depending on the time exposed, distance to base stations, the level of the EMF and their somatic resistance. In view of these possibilities, a protective approach towards community health should be adopted. Key Words: Base station, phone mast, electromagnetic field, health impacts/effects

Keywords

• Baz istasyonu, elektromanyetik alan, sağlık etkisi