İzmir İktisat Dergisi (Jul 2022)
Maliyet Kontrolü Açısından Tıbbı Malzemelerin Standart Maliyet Yöntemine Göre Varyans Analizi ve Muhasebeleştirilmesi: Düzce Üniversite Hastanesinde Bir Uygulama
Abstract
Çalışmanın amacı, Düzce Üniversitesi Hastanesi Kardiyoloji, Göğüs Hastalıkları ve Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları birimlerinde kullanılan tıbbi ve tıbbi olmayan malzemelerin standart maliyet yöntemine göre sapma analizini yaparak maliyetlerin kontrolü açısından hastane yönetimine faydalı bilgiler sunmaktır. Nitel bir araştırma olan bu çalışmanın verileri 2018 yılını kapsamakta olup hastane bilgi sistemi, yüz yüze görüşme, uzman görüşü, mutemetlik, Döner Sermaye İşletme Müdürlüğü ve hastane kayıtlarından yararlanılarak doküman incelemesiyle elde edilmiştir. Çalışmanın evreni Düzce Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi (Hastanesi-DÜSUAH)’nin tüm klinik birimleri oluştururken örneklemi hastanenin Kardiyoloji, Göğüs Hastalıkları ve Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları birimlerinden oluşmaktadır. Yapılan araştırmada Kardiyoloji birimine ait -2.560,00 TL’lik olumsuz bir sapma olduğu bunun -12.775,00 TL tutarı olumsuz fiyat farkından, 10.215,00 TL’nin ise olumlu miktar farkından kaynaklandığı tespit edilmiştir. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları birimine ait -972,33 TL’lik bir olumsuz sapma olduğu bunun -2.810,33 TL’lik kısmı olumsuz fiyat farkından, 1.838,00 TL’lik kısmı ise olumlu miktar sapmasından kaynaklandığı tespit edilmiştir. Göğüs Hastalıkları birimine ait 19.220,46 TL’lik olumlu bir sapmanın olduğu bunun 27.209,46 TL’lik kısmı olumlu fiyat farkından, -7.989,00 TL’lik kısmı ise olumsuz miktar farkından kaynakladığı görülmüştür. İlgili birimlerde toplam sapmanın 15.688,13 TL olumlu olduğu analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre olumlu fiyat sapmalarının rekabetçi ortamda ihale işlemelerinin yapılmasından, olumsuz fiyat sapmalarının ise hastanenin vadeli alımlardan kaynaklandığı tespit edilmiştir. Olumsuz miktar sapmaları, kalitesiz malzeme satın alınması ve kullanım esansındaki dikkatsizliklerden, olumlu miktar sapmaları ise yeterince stok sayım ve kontrolünün yapılmamasından kaynaklandığı görülmüştür. Yapılan çalışmada ilk madde ve malzemelerde maliyetlerin kontrolü açısından standart maliyet yönteminin hastane işletmelerinde de kullanılabileceği tespit edilmiştir.
Keywords
