عوامل مؤثر در انتخاب سیستم گاززدایی در معدن زغال‌سنگ طبس

Abstract

زهکشی متان که گاززدایی از لایه زغال‌سنگ نیز نامیده می‌شود به عمل انتقال و بیرون کشیدن گاز موجود در لایه‌های زغال‌سنگ و لایه‌های دربرگیرنده از طریق چاه، گمانه و خطوط لوله اطلاق می‌شود. گاززدایی از لایه‌های زغال‌سنگ پیش از استخراج و در حین عملیات استخراج انجام می‌پذیرد. این عملیات با حفر گمانه‌های قایم از سطح زمین به داخل لایه، گمانه‌های قایم به داخل منطقه تخریب، گمانه‌های افقی، گمانه‌های جهت‌دار و نیز گمانه‌های تقاطعی به داخل طبقات دربرگیرنده قابل انجام است. عواملی زیادی بر انتخاب نوع سیستم‌های گاززدایی، اثر گذار هستند که به دو دسته عوامل عملیاتی و خصوصیات لایه زغال‌سنگ تقسیم می‌شوند. این عوامل باعث می‌شوند در یک معدن یک روش یا ترکیبی از روش‌های گاززدایی استفاده شود. هدف اصلی این تحقیق بررسی تأثیر پارامترهای عملیاتی و خصوصیات زغال‌سنگ بر سیستم گاززدایی در معدن زغال‌سنگ طبس است. برای این منظور تغییرات ضخامت لایه زغال‌سنگ، ارتفاع برش، عمق روباره، میزان استخراج زغال‌سنگ و مقدار متان استحصال شده با تهویه به بیرون معدن بر انتخاب سیستم گاززدایی بررسی شده است. بررسی‌های انجام شده با استفاده از نرم‌افزار کنترل و پیش بینی متان (MCP) نشان داده است که پارامتر ضخامت لایه و نیز میزان متان تهویه شده دوپارامتر مهمی هستند که بر تغییر نوع روش گاززدایی اثر دارند. علاوه بر این نتایج، بررسی‌های انجام شده نشان داده است که سیستم گاززدایی ترکیبی (HG یا VHG) از گمانه‌های قایم منطقه تخریب (G)،گمانه‌های افقی (H) و گمانه‌های عمودی (v) به بررسی تغییرات پارامتر مقدار متان تهویه شده حساسیت زیادی دارد و با تغییر این پارامتر احتمال انتخاب سیستم گاززداییHG کاهش و VHG افزایش می‌یابد.

Keywords

• متان لایه‌های زغال‌سنگ
• پارامترهای عملیاتی
• ضخامت لایه
• نرم‌افزار کنترل و پیش بینی متان (mcp)