Cumhuriyet İlahiyat Dergisi (Jun 2022)
Yeni Çağ İnanışlarının Çeşitli Değişkenlerle İlişkisi Üzerine Bir Araştırma: Bursa Örneği
Abstract
Bu araştırmanın konusunu bireysel dindarlık olarak değerlendirilebilen yeni çağ inanışları oluşturmaktadır. Araştırmanın amacı ise yeni çağ inanışlarının bireylerin dini bilgi ve dindarlık düzeyi ile ilişkisini ölçmektir. Bilindiği üzere klasik sekülerleşme kuramcıları modernleşme süreci ile dini, mitolojik ve benzeri doğaüstücü yapıların tedrici olarak önemini yitireceğini öngörmüştür. Buna göre din sadece toplumsal kurumlar üzerindeki belirleyici etkisini kaybetmeyip, aynı zamanda bireyin yaşamından da önemli ölçüde çekilecektir. Ancak müesses dinin (post)modern toplumlarda göreceli olarak geçmişe nazaran yaşama yön verme noktasında belirleyici rolünü yitirdiyse de hala önemli bir toplumsal kurum olarak farklı biçimlerde varlığını sürdürdüğü söylenebilir. Bir başka deyişle, kurumsal dinin zayıfladığı toplumlarda dinselliğin farklı biçimlere büründüğü ifade edilebilir. Bu bağlamda, 1960 sonrasında Batı toplumlarında yeni dinsellik formlarının ortaya çıktığı görülmektedir. Sosyolojik araştırma geleneğinde bahsi geçen dinsellik formlarını tanımlamak için yeni dinler, yeni dini hareketler, yeni çağ hareketi veya yeni çağ maneviyatı gibi kavramlar ortaya atılmıştır. Modernleşen ülkemizde de benzer dinsel yapıların görünürlük kazanmaya başladığı tespit edilmektedir. Konu sosyal bilimin pek çok alt disiplininde farklı açılardan araştırılmaktadır. Bu çerçevede nicel desende tasarlanan mevcut araştırma Bursa’da okuyan 382 üniversite öğrencisi ile yapılmıştır. Araştırmada dine öznel önem verme ile yeni çağ inanışları arasında negatif yönlü bir korelasyon bulunmuştur.
Keywords
