Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi (Dec 2023)
UYGULAMA BOYUTUYLA NORMLAR HİYERARŞİSİ
Abstract
Normlar hiyerarşisi, hukuk sisteminin mantıklı olmasını ve tutarlı işlemesini sağlamaya yönelik önemli bir ilkedir. Bilindiği üzere, hukuk normları hukuk sistemi içindeki farklı organlar tarafından üretilir. Organlar arasında yetki hiyerarşisi, üretilen normlar arasında da geçerlilik hiyerarşisi doğurur. Hukuki norm türleri, piramit şeklinde kademeli bir yapıyı andırır. Her kademedeki norm, geçerliliğini daha üst kademelere borçludur. Aynı zamanda da daha alt kademedeki normların geçerli kılınmasına yarar. Alt kademedeki norm üst kademede yer alan norma aykırı olamaz. Bu ilke sayesinde hukuk pratiğinde kargaşanın önleneceği ve insicamın korunacağı varsayılmaktadır. Bununla birlikte, doktrindeki bu temel varsayımın aksine, uygulayıcılar nezdinde normlar yakın ve uzak norm şeklinde de algılanabilmektedir. Diğer bir ifadeyle, uygulayıcılar, bilinen normlar hiyerarşisinin aksine, kendi uygulama alanlarına daha yakın ve ilgili gördükleri kuralları, kendilerine uzak ve genel gördükleri kurallara tercih edebilmektedir. Makalede, bir yaşayan hukuk olgusu olarak yakın norm – uzak norm dikotomisi tanımlanmakta ve başta Avukatlık Kanunu olmak üzere uygulama örnekleri üzerinden açıklanmaktadır.
Keywords
