The Polish Journal of Aesthetics (Dec 2014)
DIALEKTYKA UTOPII
Abstract
W swoim eseju spekulatywną pracę pojęcia utopii postaram się ukazać na przykładach dwóch najważniejszych dialektyków nowoczesności: Hegla i Adorna. Hegla myślenie o utopii określa wewnętrzne napięcie, które rozgrywa się pomiędzy jego młodzieńczym entuzjazmem dla projektu utopii estetyczne ja dojrzałym krytycyzmem wobec stwarzania konstrukcji świata takiego,jakim być powinien. Adorno zaś zajmuje pozycje terminu skrajnego wobec swojego „wielkiego poprzednika”, oskarżając Hegla o zdradę utopii w imię jej urzeczywistnienia.Dla Adorna utopia jest negatywną świadomością tego,co nie istnieje,i tylko ona, ujęta w formie sztuki, składa obietnicę zbawienia imienia własnego.Pragnąłby skonfrontować oba te antagonistyczne stanowiska,wpisując je w szersze ramy pytania fundamentalnego: czy zbawienie (indywiduum?,społeczeństwa?) jest możliwe w doczesności (w Heglowskim pojęciu absolutnym), czy też nadejdzie jedynie z „tamtej strony” (Adorna utopia niewypowiedzianej nietożsamości)?