اثر کاربرد کودهای زیستی بر ویژگی های کمی و کیفی لوبیای چشم بلبلی (Vigna unguiculata L. Walp) در شرایط تنش خشکی

Abstract

یکی از ارکان اساسی در کشاورزی پایدار استفاده از کودهای زیستی و دامی در اکوسیستم‌های زراعی با هدف حذف یا کاهش مصرف نهاده‌های شیمیایی است. کودهای زیستی گاه به‌عنوان جایگزین و در بیشتر موارد به‌عنوان مکمل کودهای شیمیایی می‌توانند پایداری تولید نظام‌های کشاورزی را تضمین کنند. این تحقیق به‌منظور ارزیابی استفاده از مایه تلقیح باکتری‌های زیستی و تنش خشکی بر ویژگی‌های کمی و کیفی لوبیای چشم‌بلبلی در مزرعه آموزشی و تحقیقاتی هنرستان کشاورزی زابل در سال زراعی 94-93 به‌صورت آزمایش اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. عامل اول شامل: عدم استفاده از کود زیستی، کود زیستی ازتوباکتر، فسفات بارور 2 ، و عامل دوم تنش خشکی شامل: 90 درصد تخلیه مجاز رطوبتی، 70 درصد تخلیه مجاز رطوبتی و 50 درصد تخلیه مجاز رطوبتی بود. جهت جلوگیری از انتقال باکتری‌های به تیمارهای مختلف عامل اصلی باکتری‌های زیستی در نظر گرفته شد و تنش به‌عنوان عامل فرعی بیان گردید. قبلازاجرای آزمایشوبرایاطلاعازوضعیتفیزیکی و شیمیاییخاک،اقدامبه نمونه‌برداریازخاکمزرعه ازعمقصفرتا سیسانتی‌متریشد. هر کرت شامل 4 خط کاشت به طول 3 متر و فاصله بین خطوط 50 سانتیمتر بود. بذرهای لوبیا، بر اساس تیمارهای آزمایش به کودهای زیستی بر مبنای 100 گرم در هکتار آغشته و سپس کشت شدند. نتایج نشان داد برهمکنش کود زیستی با سطوح مختلف تنش خشکی تنها بر عملکرد دانه معنی‌دار گردید. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده­ها نشان داد که ارتفاع بوته تحت تأثیر تلقیح با کود زیستی و نیز سطوح مختلف تنش خشکی در سطح احتمال یک درصد معنی­دار شد، مصرف کود زیستی موجب افزایش ارتفاع بوته‌ها گردید، بدین ترتیب که، بیشترین ارتفاع بوته از تیمار مصرف فسفات بارور-2 با میانگین 75 سانتی­متر حاصل شد که نسبت به تیمار شاهد و ازتوباکتر به ترتیب 40.34 و 16.79 درصد افزایش نشان داد. بیشترین عملکرد دانه از تیمار کود فسفات بارور 2 و سطح آبیاری 50 درصد تخلیه مجاز رطوبتی با 2344 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. به‌طورکلی نتایج آزمایش نشان‌دهنده این مطلب است که تلقیح بذر با کود زیستی فسفات بارور 2 می‌تواند موجب افزایش عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و اجزاء عملکرد لوبیا بلبلی و در کل بهبود تولید لوبیا شود.

Keywords

• ازتوباکتر
• درصد پروتئین
• فسفات بارور 2
• عملکرد دانه