Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Feb 2020)
Destinasyon Kişiliği ve Benlik Uyumunun Turistlerin Davranışsal Niyetleri Üzerine Etkisi
Abstract
İnsan kişiliğine ait özellikler kişinin fiziksel yapısı, davranışları, inançları ve demografik özellikleri tarafından şekillendirilirken, marka kişiliğine ait özellikler tüketicinin markayla olan doğrudan ya da dolaylı teması tarafından oluşturulmaktadır. Markayla ilişkilendirilen kişilik, bu temaslar vasıtasıyla insanlara ait özelliklerin markaya atfedilmesi sonucu meydana gelmektedir. Tüketicilerin sahip olduğu ve “bir markanın, kullanıcısıyla ilişkilendirilen kişilik özelliklerin tümü” olarak tanımlanan imaja ait kişilik özellikleri, markayla ilişkilendirildiğinde marka kişiliği ortaya çıkmaktadır. Bu tanımdan yola çıkarak destinasyon kişiliği de “bir destinasyon ile bağdaştırılan insana ait karakteristik özelliklerin tümü” olarak tanımlanmaktadır. Bu araştırmada, öncelikle Konya’nın destinasyon kişiliği belirlenmeye çalışılmıştır. Aaker 1997 tarafından oluşturulan ve destinasyon kişiliğinin belirlenmesinde ilk kez Ekinci ve Hosany 2006 tarafından tercih edilen Marka Kişiliği Ölçeği, Konya’nın kişilik yapısını belirlemek için kullanılmıştır. İkinci aşamada destinasyon kişiliğinin turistlerin davranışsal niyetleri üzerindeki etkisi belirlenmiştir. Son olarak, benlik uyumunun davranışsal niyetler üzerindeki etkisi regresyon analiziyle incelenmiştir. Bu araştırmanın amacı, Konya’nın destinasyon kişiliği belirlemek, destinasyon kişiliği ve benlik uyumunun turistlerin davranışsal niyetleri üzerindeki etkisini tespit etmektedir. Araştırma verileri, 2017 yılında, Konya’yı ziyaret eden 385 yerli ve yabancı ziyaretçilere uygulanan anket yoluyla toplanmıştır. Araştırmada, veri toplama aracı olarak anket uygulaması tercih edilmiş ve elde edilen 422 anketten 385’inin analize uygun olduğu belirlenmiştir. Elde edilen verilerin değerlendirilmesi için faktör, korelasyon ve regresyon analizleri yapılmıştır. Analizler sonucunda Konya’nın kişilik yapısı “heyecan, samimiyet ve yetkinlik” boyutları ile açıklanmıştır. Destinasyon kişiliği boyutlarından “samimiyet” olumlu izlenim edinme ve tavsiye etme niyeti üzerinde en fazla etkiye sahip olan boyuttur. “Yetkinlik” boyutu ise tekrar ziyaret etme niyeti üzerindeki en etkili boyut olmuştur. Tekrar ziyaret etme niyeti üzerinde en etkili benlik uyumu “ideal-sosyal benlik uyumu” iken olumlu izlenim edinme ve tavsiye etme niyeti üzerinde en etkili benlik uyumu türü “ideal benlik uyumu” olmuştur. Sonuçlar incelendiğinde, Konya’nın kendine has bir destinasyon kişiliği ortaya çıkmıştır. Destinasyon kişiliğinin turistlerin davranışsal niyetleri üzerinde pozitif yöndeki etkisi göz önüne alındığında, Konya’nın belirlenen bu kişiliği muhafaza etmesi gerektiği düşünülmektedir.
