Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie (Dec 2022)
Dylematy ujęcia ujemnej wartości godziwej aktywów netto zorganizowanej części przedsiębiorstwa przy połączeniu jednostek według polskich przepisów rachunkowości
Abstract
Cel: Ustawa o rachunkowości i inne przepisy rachunkowości nie definiują zorganizowanej części przedsiębiorstwa, która może być obiektem przejęcia. Ustawa umożliwia odwołanie się do międzynarodowych standardów rachunkowości, ale Krajowy Standard Rachunkowości nr 4 zawiera pojęcia umożliwiające zdefiniowanie zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Pierwszym celem artykułu jest zastosowanie tego standardu do doprecyzowania rozumienia tej kategorii rachunkowości. Ze względu na wymóg wyceny zorganizowanej części przedsiębiorstwa przy przejęciu według wartości godziwej możliwe jest zaistnienie ujemnej wartości dochodowej, co skutkuje ujemną wartością godziwą jej aktywów netto. Drugim celem jest określenie uwarunkowań polskich przepisów rachunkowości (PPR) powodujących możliwość ujęcia zerowej wartości początkowej tych aktywów w spółce przejmującej. Metodyka badań: W artykule zastosowano analizę przepisów aktów prawnych PPR. Wyniki badań: Na podstawie analizy przepisów KSR 4 uzasadniono, że zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć jako aktywa wypracowujące korzyści ekonomiczne grupowo w formie przepływów pieniężnych netto z działalności operacyjnej wraz ze zobowiązaniami i rezerwami, jeśli są one powiązane z aktywami. Wykazano, że polskie przepisy rachunkowości nie dają możliwości ujęcia ujemnej wartości godziwej aktywów netto zorganizowanej części przedsiębiorstwa nawet wówczas, gdy w wyniku restrukturyzacji ich wartość powinna zostać przeszacowana. Zakładają one jedynie możliwość utraty początkowej wartości aktywów netto oraz ewentualnie odwrócenia odpisu z tytułu utraty wartości. Wnioski: Aby księgowe rozliczenie transakcji połączenia było kompletne, konieczne jest uzupełnienie polskich przepisów rachunkowości o definicję zorganizowanej części przedsiębiorstwa, jak również wskazanie metody ujęcia ujemnej wartości godziwej jej aktywów netto, która wynika z ich możliwej ujemnej wartości dochodowej. Wkład w rozwój dyscypliny: Artykuł umożliwia określenie cech zorganizowanej części przedsiębiorstwa na gruncie KSR 4 oraz wskazuje sprzeczności zawarte w wycenie według wartości godziwej zgodnie z PPR w odniesieniu do zorganizowanej części przedsiębiorstwa o ujemnej wartości dochodowej przy połączeniu.
Keywords
