مجله علوم تربیتی (Feb 2004)

بررسی‌ نظریه "خودگرایی‌ اخلاقی‌" براساس‌ معیار عقلانیت‌: بحثی‌ در فلسفه آموزش‌ و پرورش‌ اخلاقی‌

  • مسعود صفایی‌مقدم

DOI
https://doi.org/10.22055/edus.2004.16015
Journal volume & issue
Vol. 10, no. 3
pp. 1 – 16

Abstract

Read online

بررسی‌ رابطه‌ اخلاق‌ با عقلانیت‌ برای‌ دست‌ اندرکاران‌ آموزش‌ و پرورش‌ و بخصوص‌ آموزش‌ و پرورش‌ اخلاقی‌ حائز اهمیت‌ ویژه‌ است‌. بر همین‌ اساس‌ لازم‌ است‌ نظریه‌های‌ اخلاقی‌ با رجوع‌ به‌ معیار عقلانیت‌ مورد ارزیابی‌ قرار گیرند، زیرا فقط‌ آن‌ دسته‌ از نظریه‌های‌ اخلاقی‌ می‌توانند مبنایی‌ برای‌ آموزش‌ و پرورش‌ اخلاقی‌ دانسته‌ شوند که‌ اخلاق‌ را امری‌ عقلانی‌ دانسته‌ و گزاره‌های‌ اخلاقی‌ را واجد بار شناختی‌ بدانند. در این‌ نوشتار نظریه‌ خودگرایی‌ اخلاقی‌ براساس‌ معیار عقلانیت‌ بررسی‌ شده‌ و با توضیح‌ و تبیین‌ تردیدها و ایرادهایی‌ که‌ در مورد عقلانی‌ دانستن‌ نظریه‌های‌ خودگرا مطرح‌ هستند، با بیان‌ توجیهاتی‌ منطقی‌ در خصوص‌ دفاع‌ از عقلانیت‌ این‌ نظریه‌ پیشنهادهایی‌ برای‌ رفع‌ مشکلات‌ و تردیدهای‌ مطرح‌ شده‌ ارائه‌ می‌گردد و نهایتاً با طرح‌ قرائتی‌ از خودگرایی‌ اخلاقی‌ که‌ نه‌ در مقابل‌ نوع‌گرایی‌ بلکه‌ مصداقی‌ از آن‌ است‌ از عقلانیت‌ نظریه‌ خودگرایی‌ اخلاقی‌ حمایت‌ می‌شود. براین‌ اساس‌، این‌ نظریه‌ اخلاقی‌ می‌تواند مبنایی‌ برای‌ ساخت‌ نظریه‌ها در باب‌ آموزش‌ و پرورش‌ اخلاقی‌ به‌ حساب‌ آید.

Keywords