Filipinler'deki İspanyol Sömürgeciliği: Moro’nun Siyasi ve Kültürel Sorunları (1521-1898)

Abstract

Bu makale, İspanyol sömürge idaresi sırasında Filipinler Mindanao'daki Moro halkının sorunlarının tarihî kökenlerinin izini sürüyor, sömürgecilerin Moro halkının sosyo-politik, ekonomik ve kültürel yaşamını nasıl etkilediğini ele alıyor. Çalışmada, İspanyolların Moro Müslümanlarına karşı acımasız davrandıkları, hatta onları Hristiyanlaştırmaya çalıştıkları ve anavatanlarından göçe zorladıkları, Moroların ise kendilerine yapılan dayatmaları kabul etmeyip ve işgalcilerle uzun soluklu bir mücadeleye giriştikleri vurgulanıyor. Bilindiği üzere, tarihte Morolar ve Hıristiyanlar arasındaki çatışma, esas olarak farklı dini kimliklere dayandırılmaktadır. Makalede ise İspanyolların sadece Moro Müslümanları değil, aynı zamanda Filipinli Hıristiyanlar için de büyük yaralar ve acılara sebep oldukları iddia edilmektedir. 300 yıllık uzun İspanyol sömürge yönetimi esnasında meydana gelen Moro-İspanyol savaşları ve Moro-Filipinli Hıristiyan savaşları sonucunda Moroların sosyal faaliyetleri, ekonomisi ve siyasi düzenlerinin alt üst oluşu, bölgenin uzun zamandır "medenileşmemiş" bir yer olarak görülmesine sebep oldu. Bununla birlikte bu çalışmada, söz konusu olgunun, bölgenin komşu ülkelerle olan ticaret yollarının İspanyollar tarafından önünün tıkanmasının doğal bir sonucu olduğu öne sürülmüştür. Moro halkının, vatanlarını ve dinlerini savunmak için gösterdiği azim ve kararlılığın nedenini anlamak ve şimdiye kadar arzuladıkları haklar için verdikleri mücadelelerinin arkasındaki bilgeliği kavramak için Moroların tarihi kökenlerini incelemek şarttır. Bu makalede Moro tarihi de ilgili bağlamda mercek altına alınmıştır.