İtobiad (Sep 2022)

Öfke Duygusunun Demografik Değişkenler, Siyasal Bağnazlık ve Korku Biçimleri ile İlişkisi

  • Ayşe Özpolat

DOI
https://doi.org/10.15869/itobiad.1085576
Journal volume & issue
Vol. 11, no. 3
pp. 1323 – 1344

Abstract

Read online

Duyguların olumlu ya da olumsuzluğu kişiye ve çevresine sunduğu yıkıcılığıyla ilgilidir. İnsan var olduğu günden itibaren sevgi, korku, nefret, öfke gibi birçok duyguyu hissetmektedir. Öfke duygusu insan yaşamındaki işlevselliği ile yıkıcılığı arasında ince bir çizgi de bulunmaktadır. Yıkıcı yönüyle öfke duygusu ve öfkeli davranış kişilerarası problemlere yol açmakta ve olumsuz bir etkileşime dönüşebilmektedir. Öfkenin işlevsel olabilmesi kullanılabilmesine, kişinin öfkesini denetleme becerisine ve frenlenmesine bağlıdır. Yıkıcı yönüyle zihnin zayıf karar vermesine, çözüm yollarının kapanmasına, düşmanlık ve düşmanlığa bağlı diğer duyguların oluşmasına, genel olarak insan ilişkilerinde sorunlara öfkeli davranışın tarafları arasında fizyolojik ve psikolojik hastalıklara neden olabilmektedir. Birçok yaklaşım öfke duygusunu temel duygulardan saymakla birlikte duyguların dışarı yansıma biçimi ve şiddeti sosyalleşme süreci sonucunda oluşmaktadır. Bu çalışma öfke duygusunun siyasal bağnazlıkla ilişkisini değerlendirmek amacıyla, nicel araştırmanın ilişkisel tarama modeline göre yapılmıştır. Araştırmanın evreni amaçsal örneklemeye göre, siyasal bağnazlığı yüksek kişilerden oluşturulmuştur. Örneklem grubu Elâzığ’da ikamet eden kendisi ve çevresi tarafından davranışları itibariyle siyasal bağnaz olarak nitelendirilen 423 kişiden oluşmaktadır. Araştırmada “Sürekli Öfke-Öfke Tarzı Ölçeği”, literatür taranarak hazırlanan siyasal bağnazlık soru formu ve demografik sorulardan oluşan anket formu kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda öfke ve öfkenin alt boyutlarıyla; sigara içme durumu, babanın öz/üvey olma durumu, eleştirilme korkusu, alay edilme korkusu, başkasına şiddet gösterme, kendine şiddet gösterme, yalnızca kendi gücüne, becerisine ve bilgisine güvenme arasında anlamlı ilişkili bulunmaktadır. Öfke ve alt boyutları ile siyasal bağnazlık alt boyutları arasında genel olarak düşük ya da orta derecede pozitif anlamlı ilişki bulunmuştur.

Keywords