تأثیر سطوح نیتروژن، روی و شوری آب بر عملکرد، شاخص های کیفی و جذب عناصر غذایی کلزا رقم Okapi

Abstract

در مناطق خشک و نیمه خشک جهان، به ویژه در ایران، شوری آب یا خاک یکی از مهم ترین مشکلات در توسعه کشاورزی است. از سوی دیگر، تولید قابل قبول کلزا تحت تاثیر فراهمی عناصر غذایی به ویژه نیتروژن و روی می باشد؛ به طوری که عملکرد کمی و کیفی کلزا رابطه مستقیمی با فراهمی این عناصر دارد. به منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف نیتروژن، روی و شوری آب آبیاری بر عملکرد، شاخص‌های کیفی و جذب عناصر غذایی کلزا (Brassica napus L.) رقم Okapi، آزمایشی در سال 89-1388 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی انجام شد. در این مطالعه نیتروژن در سه سطح (صفر، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار)، روی در سه سطح (صفر، 5 و 10 کیلوگرم در هکتار) و شوری آب آبیاری در دو سطح (8 و 16 دسی زیمنس بر متر) به ترتیب عامل اول، دوم و سوم آزمایش بودند. بر اساس نتایج به دست آمده، کاربرد نیتروژن و روی نقش معنی داری در افزایش ارتفاع، تعداد غلاف در بوته و نیز عملکرد دانه کلزا داشت. با این وجود، افزایش سطح شوری (از 8 به 16 دسی زیمنس بر متر) منجر به کاهش معنی دار شاخص‌های ذکر شده گردید. افزایش شوری همچنین باعث افزایش درصد گلیکوزینولات در دانه شد. علاوه بر این، با افزایش میزان شوری، درصد جذب نیتروژن، فسفر، پتاسیم و کلسیم به طور معنی دار کاهش و میزان سدیم و کلر در دانه کلزا به طور معنی داری رو به افزایش گذاشت. در مجموع می توان فراهمی عناصر غذایی به ویژه نیتروژن را به عنوان راه کاری جهت کاهش اثرات منفی تنش شوری در نظر گرفت.

Keywords

• درصد روغن
• سدیم
• کلر
• گلیکوزینولات