ارزیابی مدل‌های نظری آبشویی املاح خاک (مطالعۀ موردی: اراضی لابار - دشت ساوه)

Abstract

شور شدن خاک فرایندی است که طی آن تأثیر تجمع املاح محلول در قشر سطحی خاک بر ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک از جمله فشار اسمزی، نفوذ‌پذیری و هدایت هیدرولیکی، سبب اختلال جدی در رشد و نمو بیشتر گیاهان یا توقف کامل رشد آنها می‌شود. در این پژوهش، چهار مدل نظری آبشویی خاک شامل سری مخازن (SRM)، مدل نظری ستون پیوستۀ خاک (TPTM)، انتقال – انتشار (CDM) و روش حل عددی (NM) به‌منظور انتخاب و معرفی مناسب‌ترین مدل پیش‌بینی شوری نهایی خاک بررسی و نتایج با داده‌های واقعی به‌دست‌آمده از آزمایش‌های صحرایی مقایسه شد. به این منظور ابتدا 15 کرت به مساحت یک متر مربع ساخته و آماده شد و سپس در سه ردیف و هر ردیف شامل پنج عمق، آبشویی به‌مقدار20، 40، 60، 80 و 100 سانتی‌متر اعمال شد. نتایج نشان داد که به ازای عمق‌های مختلف آب، آبشویی مدل‌های مورد بررسی عملکرد‌های متفاوتی دارد، اما به‌طور کلی مدل سری مخازن، شوری نهایی را با دقت بیشتری برآورد می‌کند.

Keywords

• خاک های شور – سدیمی
• شوری زدایی
• مدل انتقال – انتشار
• مدل سری مخازن
• مدل نظری ستون پیوستة خاک