هنر اسلامی (May 2023)

بررسی تصویر پردازی در منظومه های عاشقانه ویس و رامین و گل و نوروز با رویکرد تشبیه و استعاره در تطبیق با نسخه خسرو و شیرین

  • بیان فروغ کرمانشاهی,
  • محمد رضا قاری,
  • مجید عزیزی

DOI
https://doi.org/10.22034/ias.2021.300207.1693
Journal volume & issue
Vol. 20, no. 49
pp. 593 – 614

Abstract

Read online

یکی از انواع معروف تقسیم­بندی ادبیات از نگاه ناقدان فرنگی که براساس احساس و عاطفه پایه‌ریزی‌شده «ادبیات غنایی» است. در این نوع ادبی شاعر برای بیان احساسات خود کلی­ترین عنصر خیال یعنی استعاره را برمی­گزیند و در بعضی از موضوعات شعری خود از تشبیه هم استفاده می­کند. در این تحقیق سه منظومه عاشقانه مورد مطالعه قرار گرفت و سیر و تحول تصویر از قرن چهارم تا قرن هشتم بررسی شد. پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر داده‌های منابع کتابخانه‌ای انجام شده است. باتوجه‌به مطالعات انجام شده و بررسی موضوع و تصاویر داستان‌ها این نتیجه حاصل شده که هرکدام از شاعران به اقتضای جهان پیرامون خود به تصویرآفرینی پرداخته‌اند و در زمینه تصویر­پردازی در دو منظومه ویس و رامین با 40 درصد و گل و نوروز با 35 درصد عنصر طبیعت بیشترین قسمت شعر و در خسروشیرین عناصر بزم با 26 درصد بیشترین را قسمت از تصاویر شعری را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین هر سه شاعر در زمینۀ عناصر انتزاعی، کم‌ترین استفاده را (به ترتیب: 3، 5، 7 درصد) داشته‌اند. در زمینۀ میزان استفاده از عناصر خیال نیز شاعر در ویس و رامین بیشتر از عنصر تشبیه و دو شاعر دیگر از استعاره استفاده کرده­اند و شاید دلیل زیباتر شدن خسرو و شیرین و ویس ورامین نیز همین باشد.اهداف پژوهش:تعیین میزان تصویر­پردازی به کمک صورخیال در منظومه‌های عاشقانه ویس و رامین، گل و نوروز و خسرو شیرین.بررسی تصاویر مشترک در سه منظومه ویس و رامین، خسرو و شیرین و گل و نوروز براساس دو عنصر خیال یعنی تشبیه و استعاره بوده.سؤالات پژوهش:میزان تصویر­پردازی به کمک صورخیال در منظومه‌های عاشقانه ویس و رامین، گل و نوروز و خسرو شیرین چقدر می‌باشد؟شباهت و تفاوت دو منظومه با خسرو و شیرین در چه چیزهایی می‌باشد؟

Keywords