Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (Apr 2017)
1915’ten Önce Bitlis Vilayetinde Ermeniler ve Vilayetin İdari Hayatındaki Konumları
Abstract
Bitlis vilayeti, 1915’ten önce Anadolu’daki Ermeni nüfusunun en yoğun olduğu altı vilayetten (vilâyât-ı sitte) birisidir. 19. yüzyılın sonunda Bitlis, Muş, Siirt ve Genç sancaklarından müteşekkil olan vilayette Ermeniler, zikredilen sancaklar ve bunlara bağlı hemen hemen bütün yerleşim birimlerine dağılmış bir şekilde yaşamaktaydılar. Ermeniler, toplumsal hayatın birçok alanında etkin bir şekilde yer almanın yanı sıra, hem vilayetin yönetim merkezinde hem de bağlı sancak, kaza ve nahiyelerde üst düzey görevlerde bulunarak vilayetin idari hayatında da oldukça etkili bir konuma sahip olmuşlardır. Bu çerçevede Ermeniler, Bitlis vilayetinde; vali yardımcılığı, kaymakam yardımcılığı ve nahiye müdürlüğü başta olmak üzere birçok idari kurum ve kurullarda ön planda yer almışlardır. Bu çalışmamızda; konunun daha iyi anlaşılabilmesi adına öncelikle Ermenilerin vilayetteki nüfusu ve Müslümanlarla münasebetleri gibi konular hakkında genel hatlarıyla bilgi vereceğiz. Daha sonra ise; Ermenilerin Bitlis vilayetinin idari hayatındaki konumları, idari hayatta yer alan Ermenilerin isimleri ve görev aldıkları kurumlardaki idari pozisyonlarını inceleyeceğiz. Böylece Osmanlı İmparatorluğu’nda Ermeniler ile Müslümanların 1915’ten önceki döneme ait ilişkilerine ışık tutmaya çalışacağız.
