Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Dec 2023)
İdeoloji, Söylem ve Medya: 14 Mayıs 2023 Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekilliği Seçim Süreci ile İlgili Gazete Haberlerinin Söylem Analizi
Abstract
Medya, toplumun bilgi edinmesi kapsamında önemli bir görev üstlenerek kitle iletişim araçları aracılığıyla bireylerin bilgilenmesini sağlar. Bu kapsamda haber üretimini sağlayan kuruluşların ideolojik zemini ve haber üretimi bağlamında tercih edilen söylem önem arz etmektedir. Araştırmanın konusu 14 Mayıs 2023 Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekilliği seçim süreci ile ilgili basındaki haberlerin ideolojik zeminleridir. Amaç; seçim sürecinde medyadaki haberlerin ideolojik zeminini belirleyebilmektir. Yöntem; nitel araştırma yöntemlerinden biri olan söylem analizi kapsamında Teun A. Van Dijk’in eleştirel söylem analizidir. Türkiye’deki basını temsilen amaçlı örneklem yöntemi aracılığıyla seçilen Sözcü Gazetesi ve Yeni Akit Gazetesi araştırmanın örnek gazetelerini oluşturmaktadır. Gazeteler belirlenirken dikkate alınan nokta Sözcü Gazetesinin muhalefete yakın basın, Yeni Akit Gazetesinin ise mevcut iktidara yakın basın olmasıdır. Araştırma 11-20 Mart tarihleri aralığındaki haberlerle sınırlandırılmıştır. Sınırlandırmanın 11 Mart tarihinden itibaren başlaması seçim tarihinin açıklanmasının ertesi günü olması sebebiyledir. Çalışmada 10 günlük bir süreci kapsayan sınırlandırma çerçevesinde, Sözcü gazetesi ve Yeni Akit gazetesinde yayımlanan seçim haberleri incelenmiş, çalışma sonucunda gazetelerin kendi ideolojik zeminlerine göre haber üretimi gerçekleştirdiği, kendi ideolojilerine yakın olan kesime destekleyici olurken; kendi ideolojilerine yakın olmayan kesime eleştirel ve itham edici bir tavır takındıkları ve bu doğrultuda medyanın tarafsız ve objektif olma gibi etiksel anlayışlardan uzaklaştığı tespit edilmiştir.
Keywords
