Polska Myśl Pedagogiczna (Sep 2023)

Przebić się – postulat (nowej) strategii lekturowej. Czytając propedeutycznie Lecha Witkowskiego Uroszczenia i transaktualność w humanistyce

  • Krzysztof Maliszewski

DOI
https://doi.org/10.4467/24504564PMP.23.015.18244
Journal volume & issue
Vol. IX (2023), no. 1
pp. 257 – 272

Abstract

Read online

Tekst stanowi autorskie wprowadzenie do lektury książki Lecha Witkowskiego Uroszczenia i transaktualność w humanistyce. Florian Znaniecki: dziedzictwo idei i jego pęknięcia (Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, 2022). Książka ta jest odczytywana z użyciem ramy interpretacyjnej skonstruowanej na bazie kategorii przebijania się. Chodzi o przedzieranie się przez blokady recepcyjne, które uniemożliwiają wartościowy i możliwie pełny kontakt z dziełem klasyka w kulturze symbolicznej. Przeszkody w recepcji dokonań Floriana Znanieckiego, które są tu brane pod uwagę, to: rozległość i skomplikowanie dorobku, pomniejszające strategie lekturowe, słabe punkty badanej myśli, przesłony społeczno-historyczne, bariery współczesnych praktyk akademickich, puste miejsca dyscyplinarne, wyobrażenia o dziele jako całości w znaczeniu sfinalizowanej i przez to zamkniętej przeszłości. Ostatecznie książka Witkowskiego jest prezentowana jako zaproszenie do teoretycznej – a nie na przykład biograficznej – lektury dzieła Znanieckiego, stawiające zaproszonych w kłopotliwym, ale ożywczym położeniu. ABSTRAKT To Break Through – The Postulate of a (New) Reading Strategy: While Reading Propaedeuticly of Lech Witkowski’s Uroszczenia i transaktualność w humanistyce The text is an original introduction to Lech Witkowski’s book Uroszczenia i transaktualność w humanistyce. Florian Znaniecki: dziedzictwo idei i jego pęknięcia (Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, 2022). This book is read using an interpretative framework constructed based on the category of breaking through. It is about breaking through the reception blocks that prevent valuable and possibly full contact with the work of the classic in symbolic culture. Obstacles to the reception of Florian Znaniecki’s achievements, which are taken into account here, include: the extensiveness and complexity of his output, reading strategies that diminish its object, weak points of the studied thought, socio-historical veils, barriers of contemporary academic practices, empty spaces in scientific disciplines, ideas about the work as a totality in the meaning of a finalized and thus closed past. Ultimately, Witkowski’s book is presented as an invitation to a theoretical – and not, for example, biographical – reading of Znaniecki’s work, which puts the invited readers in an embarrassing but invigorating position.