Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi (Jul 2024)
OSMANLI HUKUKUNDA KADINA YÖNELİK ŞİDDETİN ÖNLENMESİ BAĞLAMINDA ŞARTLI TALAK
Abstract
Şiddet hemen her millette ve toplulukta görülen son derece yaygın bir olgudur. Kişi, sokakta, okullarda, iş yerinde, ev içerisinde hemen her yerde fiziksel, psikolojik, duygusal ve ekonomik şiddete maruz kalabilir. İslam ahlakı şiddet toplumunu ve şiddete dayalı her türlü düzeni kabul etmemekte, sevgi ve saygıya dayalı erdemli bir toplum inşasını gerekli kılmaktadır. Sevgi ve saygıya dayalı olmayan her türlü ilişki, insan psikolojisine zarar vermekte ve amaçlanan erdemli, başarılı, sağlıklı ve saygın birey hedefine ulaşılamamaktadır. İslam hukuk sisteminin uygulandığı Osmanlı Devleti’nde şiddete dayalı aile düzeni içerisinde bulunan kadınların kaderlerine terk edilmediği, çeşitli hukuki araçlarla korunmaya çalışıldığı şeriyye sicillerinden anlaşılmaktadır. Bu hukuki araçlardan bir tanesi de şartlı talak kurumudur. Osmanlı Devleti’nde Kadı marifetiyle veya aile içerisinde fiziksel şiddet eyleminin tekrarı halinde karısının kendisinden boşanmış olacağı şeklinde alınan şartlar veya ekonomik şiddet halinde boşanmaya ilişkin yetkinin devredilmesine ilişkin alınan şartlar şartlı talaka işaret etmektedir. Şartlı talak kurumunun aile içi şiddetin önlenmesi bağlamında son derece etkin olarak kullanılan bir özel hukuk kurumu olduğu görülmektedir.
Keywords