İstem (Dec 2022)
Haçlı Seferlerinde Halı Üzerine Bir Deneme
Abstract
Suriye, Filistin ve Mısır coğrafyasında sürüp giden Haçlı seferleri, özellikle 1291’den sonra Anadolu coğrafyasının yeni efendisi Osmanlılar ile farklı safhalarla devam etmiştir. Bu süreç içerisinde, Doğu ile Batı arasında bir taraftan düşmanlıklar üretilip savaşlar yapılırken, diğer taraftan da halı gibi değerli ürünler kanalıyla Avrupa’ya bir kültür ve medeniyet transferi gerçekleştirilmeye başlamıştır. Suriye’deki Haçlı lordlarının evlerini ve farklı mekânlarını süsleyen halılar, onlara aynı zamanda Doğu’da neler elde ettiklerinin de cevaplarından birisini vermiştir. Halı, Sûr’da yapılan bir Haçlı düğününden, Beyrut’taki Haçlı senyörünün sarayına kadar pek çok olaya ayna tutmuş ve seferlerin gerçek nedenlerinin anlaşılmasına katkı sağlamıştır. Bizans’ın özellikle Antakya Haçlıları ve Anadolu’daki Türklerle olan ilişkilerinde de halı üzerinden yaşanan bazı olaylar, seferlerin farklı bir çehresini ortaya koymuştur. Daha sonra Osmanlıların Bizans tekfurları ve imparatorları ile olan ilişkilerinde halının söz konusu edildiği detaylar, bir devletin nasıl kurulup yükseldiğini de gözler önüne sermiştir. Öte yandan Venedikliler ve Portekizlilerle ittifak arayışına giren İran’daki Safevîlerin halı üzerinden yürüttükleri iktisadî savaşlar ise seferlere yeni bir boyut kazandırmış, Haçlı seferlerinin hangi cephelere yayıldığını farklı bir cepheden ortaya koymuştur.
Keywords
