رابطه مذهب و زیبایی شناسی از دیدگاه توماس اکویناس در قرون وسطی اروپا و انعکاس ان در اثار معماری ایتالیایی

Abstract

زیبایی‌شناسی شاخه‌ای از فلسفه است که به ماهیت زیبایی و سلیقه و همچنین فلسفه هنر می‌پردازد. با فروپاشی الهیات مسیحیت در اروپای قرن 12 و 13 میلادی، گرایش اجتماع آن زمان به عقل­گرایی ارسطویی افزایش یافت. در این میان، قدیسی مسیحی به نام توماس آکویناس سعی کرد برای جلوگیری از نزول مسیحیت، آموزه­های مسیحیت را با عقل­گرایی ارسطویی ارتقا بخشد. پژوهش حاضر که به روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته است، درصدد‌ بررسی پیوند بین مذهب و فلسفه ارسطویی از دیدگاه توماس آکویناس و تأثیر بر معماری ایتالیایی است. مطالعات نشان داد که توماس آکویناس اندیشه­های فلسفی ارسطو را در چارچوب آموزه­های مسیحیت تغییر داده و تکمیل کرد و درنهایت، ایمان مسیحیت را با فلسفه ارسطو تطبیق داد. آکویناس تلاش کرده بود برای رویدادهای اجتماعی- سیاسی آن دوران که برخاسته از عمل و سیاست کلیسا بود، نوعی وجهۀ عقلانی و واقعی ایجاد نماید. براساس فلسفه ارسطو، دو عقل بالفعل (الهی) و بالقوه وجود دارد. آکویناس با تکیه بر این فلسفه ارسطو، آموزه­های دینی مسیحی را از عقل بالفعل یعنی خداوند می­دانست که عقلانیت انسان ملهمی از آن است. در حقیقت توماس آکویناس به دو نظام معرفتى معتقد بود: نظام الهى مبتنى بر ایمان و نظام فلسفى مبتنى بر عقل بشرى. زیبایی معماری ایتالیایی به دو دسته زیبایی­های ظاهری (نمادین) و باطنی (هویتی) تقسیم می­شود. در حوزۀ ظاهری به عواملی مانند نور و رنگ و در حوزۀ باطنی به عواملی مانند مذهب و فرهنگ تقسیم می­شود. اهداف پژوهشبازشناسی رابطه مذهب و زیبایی­شناسی از دیدگاه توماس آکویناس در قرون وسطی اروپا.بررسی تأثیر ارتباط مذهب و زیبایی­شناسی در معماری ایتالیایی.سؤالات پژوهشچه ارتباطی میان مذهب و زیبایی­شناسی در اندیشه توماس آکویناس وجود دارد؟اندیشه­های توماس آکویناس دربارۀ زیبایی و پیوند آن با مذهب چه تأثیری بر معماری ایتالیایی داشته است؟

Keywords

• زیبایی‌شناسی
• فلسفه هنر
• فلسفه ارسطو
• توماس آکوئیناس
• معماری ایتالیایی