مطالعات شهری (Jan 2019)
مقایسه تطبیقی نقش عوامل محیطی-کالبدی بر میزان سلامت اجتماعی در دو محله سنتی و جدید (مطالعه موردی: محله های دردشت و ملاصدرای اصفهان)
Abstract
ویژگیهای کالبدی و محیطی در کنار دیگر عوامل بر ابعاد مختلف سلامت شهروندان تأثیرگذارند تا آنجا که امروزه سلامت به عنوان یکی از ابعاد طراحی شهری برشمرده شده و انتظار میرود این رشته با ماهیتی میان رشتهای و تأکید و تمرکز بر جنبههای کالبدی_عملکردی محیط در کنار علوم دیگر در راستای تأمین و ارتقای سلامت شهروندان در تمام ابعاد آن و از جمله سلامت اجتماعی ایفای نقش نماید. در همین راستا هدف کلی این مقاله بررسی و مقایسه تأثیر ویژگیها (شاخصهای) کالبدی_محیطی بر سلامت اجتماعی شهروندان است. برای دستیابی به این هدف، با استفاده از روش تحقیق رگرسیون چندگانه (مدل گام به گام) در دو محله قدیمی (ارگانیک) و جدید (شطرنجی) در اصفهان، نخست همبستگی میان شاخصهای بیان شده (متغیرهای مستقل) و سلامت اجتماعی (متغیر وابسته) بررسی و سپس شاخصهای مؤثرتر در پیشبینی متغیر وابسته شناسایی شدند. براساس نتایج پژوهش از کل شاخصهای مورد نظر تعدادی به صورت مشترک در هر دو محله و تعدادی فقط در هر محله، همبستگی دو به دو با سلامت اجتماعی شهروندان را نشان دادهاند. همچنین یافتههای پژوهش نشان داد، تعداد محدودی از شاخصهای دارای همبستگی مشخص شده به صورت معناداری قابلیت پیشبینی سلامت اجتماعی (متغیر وابسته) و قرارگیری در معادله رگرسیون پیشبینی متغیر وابسته را دارند. در نهایت مشخص شد که در محله دردشت، شاخصهای وجود فضاهای گردهمایی و پاتوقها، شمولگرایی فضاهای عمومی، امنیت مناسب و جرمخیزی پایین، همبستگی اجتماعی، حمایت اجتماعی و بومی بودن ساکنان نقش اساسی در پیشبینی سلامت اجتماعی شهروندان داشته و این شاخصها در محله ملاصدرا امنیت مناسب و جرمخیزی پایین، حس تعلق به محله، میزان سواد (تحصیلات)، شمولگرایی فضاهای عمومی، امنیت و ایمنی کودکان در فضاهای عمومی، منظر مطلوب فضاهای عمومی، پوشش گیاهی و میزان درگیری و نزاعهای قومی هستند.
Keywords
