مقایسه فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی، تنطیم کننده‌های اسمزی و رنگیزه‌های فتوسنتزی دو رقم جو در منطقه سیستان تحت تنش شوری

Abstract

با توجه به افزایش روز افزون شوری آب و خاک و خسارت ناشی از آن بر تولیدات گیاهی، بررسی اثرات شوری بر گیاهان زراعی امری مهم می‌باشد. مطالعه تغییرات فیزیولوژیکی در شرایط تنش، راهکار مناسبی است که می‌تواند به شناسایی فاکتورهای موثر در تحمل به تنش شوری و انتخاب ارقام متحمل کمک نماید. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی و مقایسه رنگیزه‌های فتوسنتزی، تغییرات میزان آب برگ، تنظـیم‌کننـده‌هـای اسـمزی و فعالیـت آنـزیم‌هـای آنتـی‌اکـسیدان دو رقم جو در منطقه سیستان (ارقام نومار و نیمروز) تحت شرایط تنش شوری (صفر (شاهد)، 150 و 300 میلی‌مولار NaCl) بود. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد اثر رقم، تنش شوری و برهمکنش رقم و تنش شوری در سطح احتمال یک درصد بر تمامی صفات مورد بررسی معنی‌دار شد. با توجه به نتایج اثرات متقابل مشخص شد که تنش شوری در هر دو رقم جو، سبب کاهش صفات فیزیولوژیکی چون رنگیزه‌های فتوسنتزی، محتوی نسبی آب برگ، پروتئین و افزایش محتوی کربوهیدرات، پرولین، کاروتنوئید و آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی شد، به طوری که در شرایط نرمال رقم نومار نسبت به رقم نیمروز بیشترین میزان کلروفیل a، b، کل و کاروتنوئید، محتوی نسبی آب برگ، پروتئین و پرولین داشته است، همچنین در شوری 300 میلی‌مولار هم بیشترین میزان آنزیم‌های آسکوربات ‌پراکسیداز، پلی‌فنول اکسیداز ،کاتالاز، پروتئین، رنگیزه‌های فتوسنتزی مربوط به رقم نومار بود، در حالی که بیشترین میزان کربوهیدرات و کاروتنوئید در شوری 300 میلی‌مولار مربوط به رقم نیمروز بود. در مجموع، بر اساس یافته‌های این تحقیق، رقم نومار نسبت به رقم نیمروز واکنش بهتری تحت تنش شوری داشت.

Keywords

• پروتئین‌های محلول
• ژنوتیپ
• سیستم دفاع آنتی‌اکسیدانی
• محتوی نسبی آب برگ