İlahiyat Akademi (Jun 2021)
İslâm Ekonomisinde Temel İlkeler
Abstract
İslâm sadece inanç esasları üzerine kurulmuş din değildir. İslam dininde akâid ilkeleri temel olmakla birlikte bunun hem tamamlayıcısı hem de yansıması olarak amel-ibadet, ahlâk esasları ve muamelat da dinin diğer sacayaklarını oluşturmaktadır. Dolayısıyla İslam dini hayatın bütün alanlarına ilişkin her konuya temas etmektedir. Ancak metodolojik olarak her konuyu ayrıntılı olarak ele almaz. Yapısına göre kimi konular için esasları belirtmekle yetinilir. İslam dininin birinci kaynağı olan Kur’an, diğer birçok toplumsal kurumda olduğu gibi ekonomi kurumunun temel ilkelerini belirlemekle yetinmiştir. Zira Kur’an, dönemin ekonomik yapısı ve gelişimine göre farklılaşacak ekonomi kurumunun temel ilkelerini belirleyip, ayrıntılı uygulamayı dönemin ihtiyacına göre İslam toplumlarına bırakmıştır. Bu durum Kur'an'ın olaylara mucizevi bakış açısını gösterdiği gibi İslam dininin toplumsal olaylara bakış tarzını da ortaya koymaktadır.İnsanlar, varlıklarını sürdürebilmeleri için birçok kuruma ihtiyaç duymaktadırlar. Bunlardan biri de ekonomi kurumudur. Hayatın bütün alanlarında her konuya temas eden İslam dini, insanların temel ihtiyaçlarını karşıladıkları ekonomik kurumuna da kuşkusuz temas etmektedir. Bu ilişki sonucunda ise İslam ekonomisi sistemi oluşmuştur. İslam ekonomisinde sistem, İslam hukukunun birincil kaynakları Kur’an ve Sünnet başta olmak üzere İslam’ın temel kaynaklarından beslenmektedir. İslam iktisadında sınır, İslam dininin belirlediği kapsam ve çerçevedir. Amaç bireyin ekonomik ihtiyacını karşılamak ve sorunlarını çözmekle birlikte, dünyevi ve uhrevi saadeti sağlamaktır. Hedef sadece maddi tatmin sağlamaktan ibaret olmayıp, Kur’an’ın insanlar için belirlediği yüksek gayelere ulaşmaktır. Birey, iktisadi faaliyetlerde bulunurken sadece iktisadi kurumları değil, İslam’da yer alan diğer kurumları da dikkate almalıdır. İşte burada İslam ekonomisinin temel ilkeleri devreye girmektedir. Dolayısıyla bu ilkeler, İslam ekonomik sisteminin işleyişini sağlayan birer ölçü olarak varlıklarını devam ettirmektedirler.
Keywords
