Rola uzasadnień w indywidualnym i grupowym podejmowaniu decyzji o alokacji kosztów pośrednich – przykład z Polski

Abstract

Artykuł prezentuje wyniki badania roli czynnika ludzkiego w tworzeniu informacji w systemie rachunkowości przez analizę uzasadnień podejmowanych decyzji, które odnoszą się do pomiaru wartości zapasów na potrzeby rachunkowości finansowej. Teoria rachunkowości zakłada istnienie idealnych warunków przygotowywania informacji finansowych, które mają odzwierciedlić sytuację finansową jednostki za pomocą liczb oraz opisu. Wartość opisanych w artykule badań polega na wskazaniu, że w warunkach rzeczywistych na informacje tworzone w systemie rachunkowości mają wpływ zachowanie praktyków rachunkowości i subiektywny odbiór rzeczywistości ekonomicznej, w której jednostka prowadzi działalność gospodarczą. Zachowanie księgowych stanowi niedostrzegalny, ale wpływowy czynnik, szczególnie w kontekście jakości informacji tworzonych w systemie rachunkowości. Badanie 274 młodych księgowych skupia się na uzasadnieniach podejmowanych decyzji oraz analizuje relacje między argumentami uwzględnionymi przez osobę podejmującą decyzję a niezmiennością podjętej decyzji po grupowej dyskusji problemu. Uzyskane wyniki wskazują, że osoby uzasadniające decyzję klarownymi, merytorycz-nymi przesłankami znacznie rzadziej zmieniały ją po dyskusji w grupie. Wkład przeprowadzonych badań w dotychczasową literaturę dotyczy wskazania roli merytorycznych i pozamerytorycznych (heurystycz-nych) uzasadnień w aplikacji zasad rachunkowości (a w dalszym kroku w przygotowywaniu sprawozdań finansowych), jak również w stabilności podjętych decyzji. Heurystyczne wnioskowanie w procesie po-dejmowania decyzji może wpłynąć na dokonany wybór oraz zmienić przyszłe decyzje, ponieważ stosowanie heurystyk zwiększa podatność na presję ze strony członków grupy, w której dyskutuje się problem z zakresu rachunkowości.

Keywords

• podejmowanie decyzji
• elastyczna rachunkowość
• sprawozdawczość finansowa
• heury-styki
• wpływ grupy