مبانی نظری هنرهای تجسمی (Dec 2021)
نقوش جانوری در سوزندوزی بالاق های زنان ترکمن به مثابة بازنمایی انگاره های فرهنگی
Abstract
پوشاک محلی هر قوم نشانه‌ای از هویت اجتماعی، جغرافیایی، مذهبی و فرهنگی ایشان ارزیابی می‌شود. در این بین، پژوهش دربارة لباس‌های ترکمنی به ویژه شلوارهای زنانه به عنوان عنصر مهمی از این ترکیب اهمیت خود را عیان خواهد داشت چراکه همواره این نوع خاص از پوشش به عنوان یکی از بسترهای اصلی رودوزی ترکمن با بازة وسیعی از آرایه‌های تزیینی ازجمله نقوش جانوری محل توجه بوده است. با این حساب هدف این پژوهش، شناسایی نقوش جانوری در سوزندوزی بالاق‌های ترکمنی و جستجو در مضمون آنها جهت بازشناسی انگاره‌های فرهنگی ایشان است پس پرسش آن خواهد بود: نقوش جانوری در سوزندوزی شلوارهای زنان ترکمن (بالاق) در چه قالبی تعریف شده و بر کدام مفاهیم دلالت دارد؟ نتیجه این مقاله به شیوه توصیفی تحلیلی و با بهره‌گیری از هر دو طیف مطالعات اسنادی و میدانی نشان می‌دهد نقوش جانوری در بالاق‌های زنانه به صورت انتزاعی تعریف می‌شود تا آن اندازه که گاه تنها یک عضو از بدن حیوان به منزلة تمامیت جانور به نمایش درمی‌آید. از زاویة معنایی نیز زن ترکمن به سبب زندگی در دامان طبیعت نه‌فقط گره‌خوردگی خود با محیط اطراف را به نمایش درمی‌آورد که تأثیر باورهای کهن اجداد خویش را در بستری از نقوش نمایان می‌سازد.
Keywords
