Obcy we mnie, obcy wśród nas. Doświadczenie emigracyjne w brytyjskich filmach Jerzego Skolimowskiego („Fucha” i „Najlepszą zemstą jest sukces”)

Abstract

Analizując Fuchę i Najlepszą zemstą jest sukces – filmy stanowiące ważną część brytyjskiego okresu twórczości Jerzego Skolimowskiego – autor posługuje się dwiema dopełniającymi się perspektywami interpretacyjnymi. Pierwsza koncentruje się na emigracyjnym charakterze obu filmów, druga natomiast zakłada, iż reżyser zawiera z widzem „pakt autobiograficzny”; zgodnie z jego regułami odbiorca oczekuje od autora „mówienia prawdy o sobie” i skłonny jest dopatrywać się elementów autobiograficznych nawet tam, gdzie w rzeczywistości ich nie ma, zaś nadawca tekstu przyzwala na wynikające z tego konsekwencje. W toku interpretacji autor dowodzi, że charakterystyczne dla całej twórczości Skolimowskiego „outsiderstwo”, rozumiane jako odczuwanie obcości świata, w Fusze i Najlepszą zemstą jest sukces wyraża się poprzez spojrzenie emigranta – niezakorzenionego na nowym terytorium i szamoczącego się ze wspomnieniami z opuszczonej ojczyzny.

Keywords

• Jerzy Skolimowski
• pakt autobiograficzny
• emigracja