Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi (Jul 2015)
EBÛ UBEYD el-KÂSIM B. SELLÂM VE ONA NİSPET EDİLEN el-LUĠÂT ELLETÎ NEZELE BİHÂ’L-KUR’ÂNU’L-KERÎM ADLI ESER / EBÛ UBEYD El-KÂSIM B. SELLÂM AND THE WORK NAMED EL-LUGÂT ELLETÎ NEZELE BIHÂ’L-KUR’ÂNU’L-KERÎM ATTRIBUTED TO HIM
Abstract
Din, dil ve edebiyat alanlarında ortaya konulan ilk eserlerin müelliflerinden biri olan Ebû Ubeyd el- Kâsım b. Sellâm hicri birinci asrın ortalarında doğmuş, döneminin önemli ilim merkezlerinde tahsilini tamamlamış, kadılık ve eğitmenlik görevlerinde bulunmuştur. Anlamları kapalı kelimeler (garîbulluga) konusunda ilk eser verenlerden biri olarak bilinir.Ebû Ubeyd’e nispet edilen el-Lugât elletî nezele bihâ’l-Kur’ânu’l-Kerîm adlı eser Kur’ân’da, lehçelerinden kelimeler bulunan önemli Arap kabilelerini konu alır. Ancak zaman zaman başka dillerden Arapça’ya geçmiş olup Kur’ân’da yer alan bazı yabancı kökenli kelimelere de değinmiştir. Kabile sayısı yaklaşık kırkı, dil sayısı da (Farsça, Süryânîce, İbrânîce, Habeşçe, Rumca, Kıptîce ve Berberîce) olmak üzere yediyi bulmaktadır.Kelimeler, Kur’ân’daki sûre ve âyet sırasına göre dizilmiş, hangi lehçe ya da dilden geçtiği kelimenin hemen ardından belirtilmiştir. Birden fazla lehçe ve dillerden alınanlara da dikkat çekmiştir.
