زن در توسعه و سیاست (Jun 2020)

برساخت زیبایی بدن زنانه (مطالعۀ موردی: زنان شهر رشت)

  • فاطمه وظیفه شناس,
  • محمدمهدی رحمتی,
  • هدی حلاج زاده

DOI
https://doi.org/10.22059/jwdp.2020.291844.1007741
Journal volume & issue
Vol. 18, no. 2
pp. 173 – 193

Abstract

Read online

این پژوهش تلاش دارد «زیبایی بدن زنانه» را به‌منزلة یک نظم گفتمانی توصیف کند و به تفسیر گفتمان‏های حاضر در این عرصه و همچنین سازوکارهای هژمونیک بازنمایی سوژة زن درون هر گفتمان بپردازد. در این راستا، با رویکردی کیفی و در چارچوب روش تحلیل گفتمان، به بسط تحلیلی گفتمان‏های زیبایی بدن زنانه پرداخته شد. داده‏های پژوهش با بهره‏گیری از تکنیک مصاحبة نیمه‌‏ساخت‏یافته در میان 30 نفر از زنانی که به روش نمونه‏گیری نظری هدفمند انتخاب شدند گردآوری شده است. یافته‏های پژوهش به تفسیر بدن به‌عنوان سوژه در سه سطح گفتمان‏های ورزش، پزشکی و رژیم غذایی منجر شد. مفاهیم ساخت و زنانگی بدن ذیل گفتمان ورزش، استاندارد و اروتیک شدن زیبایی در گفتمان پزشکی و مفاهیم انضباط و شرم بدن ذیل گفتمان رژیم غذایی صورت‏بندی شده است. تفسیر این سه سطح گفتمانی نشان می‏دهد که در بالاترین سطح هژمونی گفتمانی، مرد‌سالاری به‌منزلة گفتمان عینیت‏یافته وجه هژمونیک دارد و ذهنیت زنان را در راستای مدیریت بدن جهت‏دهی می‏کند. این گفتمان با طرح مفهوم «زن ایدئال» به دنبال نفی شکل‏های دیگر زنانگی بوده و اصولاً گره‏گاه زیبایی بدن زنانه را در قالب نگاه هژمونیک مردانه به بدن زنانه برساخت می‏کند.

Keywords