مکان یابی ژن‌های کمّی کنترل کننده متابولیت‌ها در گیاهچه‌های برنج تحت تنش شوری

Abstract

برنج یکی از مهم‌ترین گیاهان زراعی است و شوری یک محدودیت عمده در توسعه کشت آن است. بهبود بخشیدن به تحمل به شوری در برنج از نظر ژنتیکی، یک مسئله بسیار مهم در برنامه‌های تولید برنج است. این پژوهش به‌منظور بررسی 96 لاین F8 حاصل از تلاقی رقم اهلمی‌طارم (مقاوم به تنش شوری) و رقم ندا (حساس به تنش شوری) به تنش شوری در دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبد‌کاووس در سال 1393 به صورت هیدروپونیک انجام شد. نقشه پیوستگی مبتنی بر 96 فرد F8 با استفاده از 30 نشانگر SSR و 15 نشانگر ISSR تهیه شد که 1411.3 سانتی مورگان از ژنوم برنج را پوشش داد. میانگین فاصله بین دو نشانگر مجاور 15.34 سانتی مورگان بود. برای درجه تحمل به شوری یک QTL روی کروموزوم 7 ردیابی شد که توانست 9.3 درصد از تغییرات فنوتیپی صفت را توجیه کند. برای میزان نشاسته یک مکان ژنی روی کروموزوم 4 شناسایی شد که دارای LOD برابر با 2.799 بود. اثر افزایشی برای این QTL برابر با 6.576 بود و 12.6 درصد از تغییرات فنوتیپی صفت را توجیه کرد. برای میزان فنل یک مکان ژنی روی کروموزوم 7 ردیابی شد که 15.2 درصد از واریانس فنوتیپی صفت را توجیه کرد و به ترتیب دارای اثر افزایشی و LOD برابر با 2.728 و 3.438 بود. آلل‌های والد اهلمی‌طارم باعث افزایش این صفت شدند. برای میزان کلروفیل یک QTL روی کروموزوم 5 ردیابی شد که LOD آن برابر با 2.02 بود. این QTL به ترتیب دارای اثر افزایشی و ضریب تبیین 9.7 و 9.2 بود بنابراین می‌توان QTL‌های شناسایی شده را بعد از تعیین اعتبار ژنوتیپ‌های برتر از نظر صفات بررسی شده برای برنامه‌های انتخاب به کمک نشانگر استفاده نمود.

Keywords

• نقشه پیوستگی
• نشاسته
• فنل
• پرولین
• qtl