Hubungan Kadar Feritin Serum dengan Gangguan Fungsi Paru Pasien Thalassemia Mayor Anak

Abstract

Latar belakang. Gangguan fungsi paru merupakan komplikasi thalassemia yang sering dilupakan. Kelebihan besi yang ditandai peningkatan kadar feritin serum diduga merupakan penyebab terjadinya gangguan fungsi paru pada pasien thalassemia mayor. Tujuan. Menganalisis hubungan kadar feritin serum dengan gangguan fungsi paru pasien thalassemia mayor anak serta menentukan batasan kadar feritin serum yang berhubungan dengan gangguan fungsi paru. Metode. Penelitian cross-sectional dilaksanakan pada bulan April-Mei 2013. Dilibatkan 45 anak thalassemia mayor di Poliklinik Thalassemia RS Dr. Hasan Sadikin, Bandung. Setiap subjek dilakukan anamnesis, pemeriksaan fisis, kadar feritin serum, dan spirometri. Analisis hubungan kadar feritin serum dengan gangguan fungsi paru digunakan uji regresi logistik dengan pertimbangan variabel perancu serta kurva ROC untuk menentukan batasan kadar feritin serum yang berhubungan dengan gangguan fungsi paru. Hasil. Sejumlah 45 anak memenuhi kriteria penelitian. Di antara 45 anak, 16 mengalami gangguan fungsi paru restriktif dengan derajat gangguan bervariasi, 11 anak gangguan ringan, 4 sedang, 1 berat, dan tidak ada yang mengalami gangguan fungsi paru obstruktif atau campuran. Rerata kadar feritin serum � � kelompok gangguan fungsi paru restriktif (7.151,88 μg/L) lebih tinggi dibandingkan kelompok paru normal (3.450,34 μg/L) dan kadar feritin 4.839 μg/L berhubungan dengan gangguan fungsi paru. Pada pasien thalassemia mayor anak didapatkan korelasi kadar feritin serum dengan gangguan fungsi paru (p=0,000, OR=50,754). Kesimpulan. Terdapat hubungan bermakna kadar feritin serum dengan gangguan fungsi paru pasien thalassemia mayor anak dan kadar feritin 4.839 μg/L merupakan batasan kadar feritin yang berhubungan dengan gangguan fungsi paru.

Keywords

• kadar feritin serum
• gangguan fungsi paru
• thalassemia mayor