Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Apr 2021)
Van’da Vatan Cephesi (12 Ekim 1958 - 27 Mayıs 1960)
Abstract
1950 seçimlerinde iktidara gelen Demokrat Parti ile muhalefet partileri arasındaki siyasi mücadelede dikkate değer bir yeri olan Vatan Cephesi oluşumu, muhalefet partilerinin iktidara karşı ‘İş birliği’ girişimleri karşısında Başbakan Adnan Menderes’in isteği üzerine tüm yurtta kurulmuştur. Türk siyasal yaşamında büyük tartışmalara neden olan, siyasi dengeleri değiştiren ve Yassıada yargılamalarına da dava konusu olan Vatan Cephesi oluşumu, partiler arasında var olan gerginlikleri daha da arttırmıştı. Adnan Menderes’in ülke genelinde vatandaşları muhalefete karşı cephede toplamaya yönelik çağrısı üzerine Demokrat Parti Van il ve ilçe teşkilatları da bu yönde çalışmalar yaparak Demokrat Parti saflarına yüksek bir katılımın gerçekleşmesini sağlamışlardı. 1957 seçimlerinde Van’da da Demokrat Parti’nin ciddi oranda oy kaybına uğraması Vatan Cephesi’nin önemini daha da arttırmıştır. Çünkü Vatan Cephesi’ne katılımların sağlanmasıyla DP’nin eski gücüne ulaşması hedeflenmiştir. Bu bağlamda 1958-1960 yılları arasında Van’daki farklı muhalefet partilerinden ve çeşitli esnaf gruplarından bireysel ve toplu geçişlerle binlerce vatandaş DP saflarına katılmışlardı. Vatan Cephesi kanalıyla gerçekleşen bu katılımlar Van’daki siyasi yaşamın hareketliliğine ve tablonun değişmesine de neden olmuştu. Bu makalede 12 Ekim 1958’de oluşum süreci başlayan ve 1960 askerî müdahalesi ile sona eren Vatan Cephesi oluşumunun Van’daki siyasi tabloya nasıl yansıdığı ve seçmenler üzerindeki etkisi, Adnan Menderes’e ve DP’ye gönderilen telgraflar esas alınarak söylem analizi ekseninde incelenmiştir.
