چالش‌های رشد شرکت‌های دانش‌بنیان پیشگام فاوا

Abstract

بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) یکی از محورهای توسعه اقتصادی و نیز زیرساختی کلیدی در سطح ملی است. شرکت‌‌های فاوا به دلیل ماهیت دانش‌‌محور این حوزه و پویایی‌‌ رقابت و نیاز مشتریان با چالش‌‌های متنوعی در مسیر رشد خود روبه‌رو هستند. این چالش‌ها در کشور ایران با توجه به محیط کسب‌وکار، تنظیم‌گری و نیز محدودیت در تعاملات بین‌المللی اهمیت دوچندانی در رشد شرکت‌های فاوا و خصوصاً شرکت‌های دانش‌بنیان این حوزه دارد. بر این اساس این مقاله به شناسایی و تحلیل چالش‌های رشد شرکت‌های دانش‌بنیان فاوا در ایران می‌پردازد. پژوهش حاضر از حیث هدف و نوع به ترتیب کاربردی و کیفی است و قلمرو مکانی و زمانی آن، شرکت‌های فاوا در فهرست شرکت‌های دانش‌بنیان پیشگام (50 شرکت با بالاترین فروش) در سال‌‌های 1400 و 1401 می‌‌باشد. داده‌‌های موردنیاز از اسناد، گزارش‌‌ها، مصاحبه نیمه‌‌ساختاریافته با خبرگان و مدیران 15 شرکت که به‌‌وسیله نمونه‌‌گیری قضاوتی انتخاب شدند، جمع‌آوری و با تحلیل محتوا از طریق کدگذاری محوری تحلیل شده است. بر اساس یافته‌‌ها، شرکت‌ها با 5 دسته‌‌ چالش‌ مالی (تأمین مالی و تراکنش‌های مالی)؛ توسعه بازار داخلی و صادرات؛ سیاستی، تنظیم‌‌گری و حقوقی؛ چالش‌‌های مدل کسب‌وکار؛ و چالش‌‌های مربوط به اجرای قانون دانش‌بنیان در رشد خود مواجه هستند. مهم‌ترین و پرتکرارترین چالش‌‌های توسعه شامل محدودیت‌‌ مالی، عدم تخصیص و عدم امکان انتقال ارز برای تأمین تجهیزات موردنیاز، محدودیت‌‌های قانونی و مالکیت فکری و عدم تطابق حمایت‌‌های قانون دانش‌بنیان با نیازهای شرکت‌‌های فاوا می‌‌باشد. یافته‌‌های این مقاله همچنین پیشنهادهایی برای سیاست‌‌گذاران و مدیران این حوزه و پژوهش‌‌های آتی ارائه می‌کند.

Keywords

• چالش‌‌های رشد
• چالش مالی
• چالش تنظیم‌گری
• شرکت‌‌های دانش‌‌بنیان
• شرکت‌های فاوا