رتبه‌بندی مولفه‌های موثر بر اشتراک‌گذاری داده‌های پژوهشی در میان پژوهشگران حوزه پزشکی ایران با استفاده از تکنیک دیمتل

Abstract

اشتراک‌گذاری داده‌های پژوهشی در برخی از حوزه‌های علمی دنیا مورد توجه قرار گرفته است. اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که در حوزه پزشکی در ایران این موضوع چندان مورد اقبال واقع نشده است. از همین رو، پژوهش حاضر به دنبال شناسایی عواملی است که در اشتراک‌گذاری داده‌های پژوهشی نقش دارند. این پژوهش با استفاده از تکنیک دیمتل به دنبال شناسایی مهمترین مولفه‌های موثر بر اشتراک‌گذاری داده‌های پژوهشی انجام شد. جامعه آماری شامل 14 نفر از پژوهشگران حوزه پزشکی بودند که تجربه اشتراک‌گذاری داده‌های پژوهشی را داشتند. نتایج حاصل از تکنیک دیمتل نشان داد که متغیرهای آموزش، بودجه، نگرش و الزام سازمانی دارای بیشترین اثرگذاری در بین سایر متغیرها بوده است و متغیر علّی و خالص اثرگذار در نظر گرفته شدند. علاوه بر این، متغیر بودجه و حمایت سازمانی بیشترین اثر را بر متغیرهای نویسندگی، ساختار اشتراک‌گذاری داده‌های پژوهشی، نگرش، مالکیت داده‌ها و اعتماد پژوهشگران داشته است. متغیرهایی مانند هم‌نویسندگی؛ اعتماد بین پژوهشگران و نظام پژوهشی، مسائل حقوقی، مالکیت و چگونگی دسترسی به داده‌ها نه اثرگذار قوی و نه اثرپذیر قوی هستند اما در اشتراک‌گذاری داده‌ها نقش مهمی دارند و نمی‌توان نسبت به آن‌ها بی‌ توجه بود. شناسایی عوامل موثر بر اشتراک‌گذاری داده‌های پژوهشی می‌تواند به بهبود و تقویت اشتراک‌گذاری داده‌ها منجر شده و پیامد آن انجام پژوهش‌های داده‌محور تسریع شده و جامعه علمی از مزایای آن استفاده خواهد کرد.

Keywords

• اشتراک‌گذاری
• پژوهشگران پزشکی
• دیمتل
• شیوه ارزیابی و آزمایش تصمیم‌گیری
• داده‌های پژوهشی
• ایران