Pizhūhish/hā-yi Rūstāyī (Jan 2012)
ارزیابی تطبیقی روش‌های رتبه‌بندی مخاطرات طبیعی در مناطق روستایی (مطالعه موردی: استان زنجان)
Abstract
مخاطرات طبیعی همواره از مهم‌ترین موضوعات مطرح در جوامع روستایی به شمار می‌آمده، و برنامه‌ریزی برای مقابله و پیشگیری از این مخاطرات و آثار زیان‌بار آن‌ها در زمرة اهداف بلندمدت جوامع مذکور بوده است. از این‌رو همواره استفاده از روش‌شناسی‌های علمی روز در مطالعات مربوط به مخاطرات طبیعی بسیار ضروری است. در این زمینه بهره‌گیری از روش‌ها و مدل‌های تصمیم‌گیری به منظور سازماندهی و برنامه‌ریزی بهینه ابزارهای مهم قلمداد می‌گردند که با اهداف متعددی چون اولویت‌بندی، مدل‌سازی، تصمیم‌گیری، انتخاب و نظایر اینها نقش مهمی در حوزه فعالیت‌هایی از این دست ایفا می‌کنند. این تکنیک‌ها در دو گروه عمده مدل‌های تصمیم‌گیری چندهدفه و چندشاخصه تقسیم می‌گردند، که در این میان مدل‌های تصمیم‌گیری چندشاخصه با توجه به کارایی بیشتر، خود به دو گروه مدل‌های جبرانی و غیرجبرانی طبقه‌بندی می‌شوند. بدین ترتیب در مقاله حاضر ابتدا بر اساس تعدادی شاخص به اولویت‌بندی روش‌های وزن‌دهی از دیدگاه متخصصان پرداخته می‌شود و سپس در گام بعدی با در نظر گرفتن مجموعه‌ای از ?? شاخص برای مخاطرات در روستاهای دهستان سجاس‌رود استان زنجان با ?? روستا در سطح شوراها، با به کارگیری یک مدل از هر زیرگروه به مقایسه دقت نتایج حاصل از اولویت‌بندی ?? نوع مخاطره پرداخته شد. یافته‌ها بیانگر آن بود که از نظر متخصصان مناسب‌ترین شیوه وزن‌دهی AHP و رتبه‌بندی مخاطرات بر اساس روش‌های تصمیم‌گیری چندشاخصه بیشترین همبستگی را میان روش SAW با دیگر روش‌های رتبه‌بندی داشته است. بدین ترتیب روش SAW را می‌توان گزینه‌ای مطلوب‌تر به منظور رتبه‌بندی مخاطرات طبیعی در مناطق روستایی به شمار آورد.
