سناریوهای پیش روی حضور زنان ایرانی در عرصۀ سیاست 1396ـ1406 یک بررسی آینده‌پژوهانه

Abstract

مشارکت و فعالیت سیاسی زنان در تاریخ سیاسی ایران به شیوه‌های مختلف انجام پذیرفته است؛ موضوعی که نقشی درخور توجه در سیر تحولات تاریخی ایران داشته و بدیهی است در آیندة مشارکت سیاسی این کشور نیز تأثیرگذار خواهد بود. مقالة حاضر، که از نوع تحقیقات کاربردی است، با اتکا بر روشی توصیفی‌ـ پیمایشی در صدد است به این پرسش پاسخ گوید که روند حضور زنان در عرصة سیاست ایران در دهة آینده چگونه خواهد بود؟ در این پژوهش، ابتدا با استفاده از پرسش‌نامة باز، از استادان و صاحب‌نظران در‌خصوص شاخص‌های فعالیت‌های زنان ایرانی در عرصة سیاست نظر‌سنجی به عمل آمد و گویه‌های به‌دست‌آمده با استفاده از روش تحلیل محتوای استقرایی در 7 مقوله شاخص‌های فردی‌ـ روان‌شناختی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، ارتباطی و ویژگی‌های نهادی طبقه‌بندی شد. در ادامه، بر‌اساس گام‌های سناریونگاری شوارتز، ابعاد سه‌گانة مستخرج از 7 مقولة یادشده، سناریوهای چهارگانة آیندة فعالیت زنان ایرانی در عرصة سیاست‌ـ یعنی سناریوی اول: حضور کمرنگ و کم‌اثر زنان؛ سناریوی دوم: تحول نهادی و شکل‌گیری الگوی سکولار مشارکت در ایران؛ سناریوی سوم: پیشتازی زنان با ایجاد فرصت‌های برابر سیاسی، اقتصادی و رفع نارسایی‌های فرهنگی اجتماعی؛ سناریوی چهارم: ارتقای وضع فعلی مشارکت زنان‌ـ تدوین شدند. بررسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهند که نمی‌توان روند ده سال آیندة فعالیت زنان در عرصة سیاست را حضوری صرفاً کمرنگ و کم‌اثر دانست، بلکه رشد تدریجی مشارکت آنان محتمل و مطابق با واقع خواهد بود. در‌نهایت، چنین به نظر می‌رسد که با اتکا بر توضیحاتی که در ارتباط با هر‌یک از سناریوها ارائه شد، ظهور و بروز سناریوی چهارم محتمل‌ترین گزینه خواهد بود.

Keywords

• آینده‌پژوهی
• تحلیل محتوا
• سناریونگاری
• مشارکت سیاسی