مدیریت درد در اورژانس پیش بیمارستانی: ضرورتی مغفول در نظام سلامت ایران

Abstract

درد، به عنوان یک مکانیسم پیچیده نوروفیزیولوژیک و نوروسایکولوژیک، یکی از شایع ترین تجارب مشترک بیماران در اورژانس پیش بیمارستانی می باشد. هر چند آمار دقیق شیوع درد در اورژانس پیش بیمارستانی همچون اورژانس های بیمارستانی در دست نیست، اما در کشورهای توسعه یافته، علیرغم ناسازگاری نتایج مطالعات متعدد، شواهد حاکی از شیوع بالای درد حاد در اورژانس پیش بیمارستانی بین 20 تا 53 درصد است. این در حالی است که متاسفانه در ایران آماری در رابطه با این موضوع موجود نیست. عوارض فیزیولوژیک (تاثیر بر سیستم قلب و عروق، تنفس، اندوکرین و...) و سایکولوژیک (اضطراب، خشم، پرخاشگری و ...) ناشی از درد حاد کنترل نشده، اثرات سوء بسیاری بر پیامدهای بالینی بیماران داخلی و تروما داشته و هزینه های مالی مستقیم و غیرمستقیم کلانی را بر منابع محدود نظام های مراقبت سلامت تحمیل می نماید. لذا، امروزه مدیریت موثر درد با استفاده از روش های مختلف دارویی و غیر دارویی در صحنه و حین انتقال در اورژانس پیش بیمارستانی، به عنوان یک شاخص عملکردی بالقوه کلیدی به ضرورتی غیرقابل انکار مبدل گردیده است. مرور گسترده متون نیز نشان داد که اخیرا پیشرفت های چشمگیری در بهره گیری از تجهیزات و داروهای ضد درد در اورژانس پیش بیمارستانی بسیاری از کشورهای توسعه یافته حاصل شده و داروهای ضد درد اپیوئیدی (مورفین سولفات، فنتانیل و کتامین)؛ داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (کتورولاک و ایبوپروفن)؛ آپوتل و گاز نیتریک اکسید برای تسکین درد بیماران در لیست داروهای اورژانس پیش بیمارستانی قرار گرفته که استفاده از این داروها بر حسب شرح وظايف و مدارج علمي تحصيلي پرسنل پیش بیمارستانی، با هماهنگی پزشک مشاور و یا با بهره گیری از پروتکل هاي باليني آف-لاين در این عرصه میسر گردیده است. همچنین اکثر پژوهش های اخیر در این حوزه بر عدم کفایت مدیریت درد پیش بیماستانی و نیز مقایسه و ترکیب داروهای مختلف ضد درد جهت افزایش کارایی و اثربخشی و بهبود کیفیت متمرکز می باشد.

Keywords

• مدیریت درد؛ اورژانس پیش بیمارستانی