Reflection of gender and lifestyle in the houses of the Qajar period in Ardabil

Abstract

منظور از جنسیت و سبک ‌زندگی نوعی پدیدۀ اجتماعی‌شدۀ جنسیت است که روی فضای معماری تأثیر گذاشته است. هدف پژوهش این است که با بررسی جامعۀ آماری ارتباط بین جنسیت و معماری خانه‌های قاجاری اردبیل با در نظر گرفتن مکان مطبخ بررسی و تحلیل شود. پرسش تحقیق این است که موضوع جنسیت چگونه در طراحی و ساخت خانه‌های قاجاری اردبیل نقش داشته است؟ در این پژوهش از روش توصیفی-تحلیلی، و تاریخی-تفسیری استفاده شده است. جامعۀ آماری، خانه‌های قدیمی شهر اردبیل است که از بین آن‌ها 6 نمونه مورد بررسی قرار گرفته است. برای گردآوری داده‌ها به‌صورت اسنادی از کتب و مقالات؛ و مشاهده میدانی انجام شده است. مبانی نظری تحقیق بر این دیدگاه استوار است که سبک‌زندگی و جنسیت در شکل معماری خانه‌های اردبیل بازتاب داشته است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که در دوران قدیم، سبک‌ زندگی و جنسیت بر چگونگی و ساخت خانه‌ها تأثیر داشت. به‌عبارتی دیگر، زنان به علت اوضاع اجتماعی آن دوره‌ها باید از دید نامحرمان به دور می‌بودند. چون زمان بسیاری را در مطبخ سپری می‌کردند به همین دلیل از آنجا می‌توانستند فضای بیرون یعنی حیاط را ببینند، متوجه آمدن و حضور میهمانان شوند و در عین‌حال نباید کسی از درون حیاط دید به آن‌ها داشته باشد. این پدیده سبب شد که اغلب مطبخ‌ها در شهر اردبیل در زیرزمین خانه ساخته شوند.اهداف پژوهش: مشخص‌کردن رابطۀ سازماندهی فضا در خانه‌های قاجاری اردیبل با مسئله جنیست.مشخص‌کردن رابطۀ جایگاه زنان و ویژگی‌های معماری عمارت‌های دورۀ قاجار در اردبیل.سؤالات پژوهش:چه رابطه‌ای بین هویت جنسیتی و هویت فضایی در عمارت‌های مسکونی دورۀ قاجار در اردبیل وجود دارد؟ویژگی‌های معماری در خانه‌های شهری اردبیل در دورۀ قاجار چگونه از هویت جنسیتی و جایگاه اجتماعی، مذهبی و موقعیت زنان و مردان تأثیر پذیرفته است؟

Keywords

• gender
• life style
• qajar houses of ardabil
• kitchen