Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi (Jun 2020)
Mekke’de Bir ‘Alman’ Seyyah: Ilija Trojanow
Abstract
Almanca seyahatname yazan yazarların en tanınmışlarının başında gelen günümüz seyyahı Ilija Trojanow kendini bir millete ait olarak tanımlamaktan çekinen bir yazardır. Yine de ağırlıklı olarak Almanca yazıyor olmasından kaynaklı batılı bir yazar olarak tanınan Ilija Trojanow seyyah kimliğiyle yüz binlerce Müslümanın arasında hac yolculuğuna çıkmaya karar verir ve sonrasında bu hac yolculuğunu bir seyahatname olarak kaleme alır. Trojanow birçok farklı türde seyahatname yazmıştır. İncelenen bu seyahatnamesinde kutsal mekânları ziyaret edemeyenler için kullanılan geleneksel öznel tasvir üslubuna sadık kalmıştır. Eser seyahatin her aşamasında okura somut ama bir o kadar da yazarın duygulanını betimleyen resimler sunmaktadır. Yazar içtenlikle hac ibadetinin tüm gereklerini yerine getirirken bin yıllık bir geleneği, vuslatın zirvesi olarak tasvir etmektedir. Çektiği bütün zorlukları ve meşakkatleri bir kefeye, elde ettiği ödülü ve mutluluğu da diğer kefeye koyarak okura heyecan verici ve merak uyandırıcı bir lezzet sunmaktadır. Kendisinden önce kutsal yolculuğa çıkan seyyahlardan farklı olarak birinin emriyle veya görev icabı değil kendi arzusuyla Hac yolculuğunu yapmaya karar vermiştir. Bu nedenle de duymak istenilenleri, sipariş üzere değil, sadece gördüklerini, hissettiklerini tasvir eder. Trojanow bu tavrıyla bilinçli bir biçimde kendisiyle, seyahatnamelerini ‘ötekileştirmek’ için kullanan seyyahlar arasına mesafe koymuştur. Alman seyahatname örnekleri içerisinde klasikleşmeye aday olabilecek bu eser, günümüz seyahat edebiyatında önemli bir yer edineceğinin sinyallerini vermektedir.
Keywords
