دره درکه، به مثابه شارباغ ایرانی

Abstract

روند تخریبی روددره‌های شهر تهران و تجارب ناموفق در نمونه‌های مختلف نشان از عدم شناخت صحیح و استفاده نادرست از ظرفیت‌های این روددره‌ها است. روددره درکه یکی از هفت روددره باارزش تهران است که به عنوان یکی از کریدورهای اصلی و طبیعی در کوه پایه‌های رشته‌کوه البرز قرار دارد. روددره درکه از سه مؤلفه آب، گیاه و دانه‌های معماری تشکیل شده است. هم‌نشینی لاینفک این سه مؤلفه، ساختار طبیعی و بومی روددره درکه را بازگو می‌کند. مسیر حرکت رود در خط القعر دره و شکل‌گیری درختان و گیاهان در امتداد آن و حضور دانه‌های معماری در انتهای مسیر حرکت رود، شاکله اصلی روددره درکه را شکل می‌دهد. فرضیه شارباغ ایرانی که در سال ۱۳۹۴ در شماره ۳۳ مجله منظر توسط مهدی شیبانی و مریم اسماعیل‌دخت مطرح شد، عناصری برای الگوی شارباغ را بازگو کرد که آب، گیاه و دانه‌های معماری به عنوان مؤلفه‌های اصلی و شاکله شارباغ در مقاله مذکور مطرح شد. به نظر می‌‎رسد که مؤلفه‌های شارباغ ایرانی می‌تواند الگوی شکل‌گیری روددره درکه باشد که آب، گیاه (باغات درکه) و دانه‌های معماری (روستا درکه) در ساختاری خطی و در امتداد مسیر حرکت رود شکل‌گرفته‌اند. پیکره باغات درکه و دانه‌های معماری (روستای درکه) با توجه به بستر طبیعی و مسیر حرکتی رود، الگوی شار باغ ایرانی را دنبال می‌کنند. این پژوهش به دنبال نظریه‌ای برای توسعه‌های آتی روددره درکه است و با بررسی الگوی شارباغ ایرانی و تطبیق آن با مؤلفه‌های منظرساز روددره درکه، این موضوع را استنتاج می‌کند که الگوی شارباغ ایرانی پایه و اساس روددره درکه است و در توسعه‌های آتی این رود دره، امکان به کارگیری این نظریه امکان‌پذیر است.

Keywords

• روددره درکه
• شارباغ ایرانی
• ساختار طبیعی دره
• منظر طبیعی رود