Cumhuriyet İlahiyat Dergisi (Jun 2022)

Tevekkülün Fonksiyonelliği Üzerine (Din Psikolojik Bir Yaklaşım)

  • Fatih Kandemir

DOI
https://doi.org/10.18505/cuid.1073180
Journal volume & issue
Vol. 26, no. 1
pp. 121 – 134

Abstract

Read online

Bu çalışmanın amacı, tevekkülün bireysel psikoloji açısından fonksiyonel değerini tartışmaktır. Bilindiği üzere teknik anlamıyla, “yapılmak istenen bir işin istenildiği gibi sonuçlanabilmesi için bireyin elinden gelen tüm çabayı sarf ettikten sonra, o işin sonucunu Allah’a havale etmesi” şeklinde tanımlanan tevekkül, Kur’an ve sünnetin üzerinde önemle durmuş olduğu bir kavramdır. Bu yönüyle dinî bir değer olan tevekkülün, yapacak olduğu iş ve eylemlerinde bireye motivasyonel bir güç sağlaması beklenir. Ancak takdir etmek gerekir ki dinî kaynaklardan beslenen tevekkülün, zaman zaman bireysel ve toplumsal bağlamda ifade edilmiş olan motivasyonel değerinden çok uzak olduğu görülmektedir. Bu durum, çoğu zaman bu kavramın sorgulanmasını da beraberinde getirmektedir. Tevekkül, dinî bir kavram olduğu için bu sorgulamalardan bazen dinî inancın da nasibini aldığı bilinmektedir. Bu sorgulamaların çoğu zaman olumsuz yönde sonuçlandığı da bir ger-çektir. Buradan hareketle çalışmada, tevekkülün kendisinden beklenen fonksiyonu çoğu zaman niçin üretemediğine dair değerlendirmeler yapılacaktır. Bu bağlamda çalışmada, birincil ve ikincil kaynaklardan yararlanılarak, dinî açıdan doğru bir tevekkülün, bireysel psikoloji temelinde fonksiyonel değerinin betimlenmesi amaçlanmaktadır.

Keywords