Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Aug 2017)
YOLSUZLUK VE RÜŞVETİN KÜLTÜREL BELİRLEYİCİLERİ
Abstract
Yolsuzluk ve rüşvet sadece gelişmekte olan ya da geçiş ekonomilerinde değil tüm ekonomilerde ortak bir davranış olarak görülmektedir. Rüşvet, toplumların ekonomik, politik ve kültürel yapıları ile ilişkili olarak ortaya çıkmaktadır. Böylece yolsuzluk ve rüşvet davranışını belirleyen faktörler de çok yönlü ve çok boyutlu olarak ifade edilmektedir. Bununla birlikte, rüşvet ve yolsuzluk olayları farklı faktörlerden etkileniyor olsa bile, bu olayların ekonomik sonuçları önemli maliyetler doğurmakta ve toplumun kültürel yapısını zayıflatmaktadır. Bu çalışmada, genel olarak yolsuzluk ve özellikle rüşvet süreci, bu süreci belirleyen faktörler analiz edilecektir. Çalışma, rüşvet davranışı ve toplumların kültürel kurumları ve yapıları arasındaki bağlantıyı incelemektedir. Böylece çalışma, yolsuzluk ve rüşvet davranışlarının kültürel belirleyicilerini ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Bu amaç için ilk olarak; Uluslararası Şeffaflık Örgütü Yolsuzluk Algılama Endeksi CPI ve Dünya Bankası Yönetişim Göstergelerinden ulaşılan yolsuzluk algılama endeksi verisi ile farklı ülkeler özelinde karşılaştırma yapılmaktadır. Daha sonra ülkelerin yolsuzluk puanları ile kültürel değerleri ve yapıları arasındaki karşılıklı ilişkiler, Dünya Değerler Araştırması World Value Survey WVS ve Avrupa Değerler Araştırması European Value Survey EVS ile elde edilen veriler aracılığıyla değerlendirilmektedir. WVS ve EVS, çeşitli boyutlarda kültürel sınıflandırmaya yönelik endeksleri geliştirmek için çok geniş bir değişken setine kapsamaktadır. Ülkelerin yolsuzluk puanları WVS/EVS’den toplu düzeyde ve kesit regresyonlar aracılığıyla, diğer makro seviyedeki ekonomik değişkenlerden elde edilen kültürel özelliklerinin belirleyicileri ile birlikte analiz edilmektedir. WVS, özellikle bireylerin rüşveti ne kadar tolere ettiği sorusunu içermektedir. Bu çalışma ayrıca mikro ölçekte farklı ülkelerin WVS verilerini kullanarak yolsuzluk ve rüşvet davranışının temel göstergelerini belirlemeye çalışmaktadır. Metodolojik açıdan Çalışma; bağımlı değişken olarak bireylerin rüşveti kabul etmesini kullanmakta ve bireysel değerler, davranışlar ve demografik değişkenler olarak temel belirleyicilerin etkisini tahmin etmektedir.
