Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (Jun 2007)
Spinoza'nm Tanrı Anlayışmm Din Felsefesi Açısından Değerlendirilmesi
Abstract
Bu çalışma felsefe geleneği içerisinde Tanrı anlayışı en fazla tartışma konusu edilen Spinoza'nın Tanrı anlayışının, din felsefesindeki Tanrı teorilerinden/anlayışlarından hangileriyle ilişkilendirildiğini ayrı ayrı ele alıp incelerneyi amaçlamaktadır. Felsefe ve din felsefesi tarihinde, çoğunlukla panteizm denilince Spinoza, Spinoza denilince panteizm akla gelmektedir. Acaba bu yaygın .telakki dışında Spinoza herhangi bir anlayışla anılmamakta mıdır? Spinoza'ya nispet.edilen yegane Tanrı telakkisi bu mudur? İşte bu amaçla onun Tanrı anlayışının deizm, teizm, pan-enteizm, ateizm ve agnostisizm vb. pozitif ya da negatif Tanrı teorileriy- · le/anlayışlarıyla da ilişkisinin olup olmadığını incelemeye ve değerlendirmeye çalışacağız.