پوشینه‌دارسازی گلوکز و ارزیابی اثر آن بر مصرف ماده خشک و تولید شیر گاوهای تازه‌زای هلشتاین

Abstract

سابقه و هدف: افزایش گلوکز در روده کوچک ممکن است برای بهبود وضعیت فیزیولوژیکی گاوهای شیری مؤثر باشد و چنین فرض می‌شود که تامین گلوکز در پساشکمبه سبب افزایش تامین گلوکز کل بدن می‌شود و سپس عملکرد کبد گاوهای شیری را در طی دوره‌ی انتقال بهبود می‌دهد. هدف آزمایش حاضر ساخت یک منبع گلوکز عبوری و ارزیابی اثر آن بر تولید شیر و ترکیب شیر و مصرف ماده خشک گاو شیری تازه‌زا است. مواد و روش‌ها: در این پژوهش از روش پوشینه‌دارسازی ماتریکسی و حقیقی برای تولید گلوکز عبوری استفاده گردید. برای پوشینه‌دارسازی ماتریکسی، چربی هیدروژنه شده به‌عنوان ماتریکس مورد استفاده قرار گرفت. برای روش پوشینه‌دارسازی حقیقی ابتدا پودر دکستروز به گرانول های 1-3 میلی‌متری تبدیل گردید و سپس به‌طور کامل پوشش‌دار شد. به منظور بررسی میزان مقاومت گلوکز پوشش‌دار شده، از سه راس گاو دارای کانولای شکمبه‌ای استفاده شد. به‌منظور بررسی اثر گلوکز عبوری تولید شده از 16 راس گاو تازه زایمان کرده در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو تیمار 8 راسی استفاده شد. جیره هر دو تیمار کاملاً یکسان بود با این تفاوت که گاوهای تیمار گلوکز عبوری، به صورت سرک روزانه 600 گرم گلوکز عبوری دریافت می‌کردند و گاوهای تیمار شاهد به‌مقدار مشابه مواد پوشش و دکستروز دریافت می‌نمودند. گلوکز عبوری از روز 4 تا 30 بعد از زایش تغذیه شد. گاوها در جایگاه انفرادی نگهداری می‌شدند و رکورد تولید شیر و مصرف ماده خشک به طور روزانه ثبت ‌شد‌یافته‌ها: پوشینه‌دارسازی ماتریکسی نتوانست به‌صورت قابل قبولی از گلوکز در برابر تجزیه شکمبه‌ای محافظت کند. اما با استفاده از روش پوشینه‌دارسازی حقیقی یک منبع گلوکز عبوری با مقاومت به تجزیه مناسب (حدود 50 درصد عبوری) و قابلیت هضم روده‌ای بالا (95 درصد هضم روده‌ای) با نسبت 70 درصد ماده موثره و 30 درصد پوشش تولید شد. تغذیه مقدار 600 گرم گلوکز عبوری تاثیر معنی‌داری بر مصرف ماده خشک (76/17 کیلوگرم در روز در تیمار گلوکز عبوری و 43/17 کیلوگرم در روز در تیمار کنترل؛ 48/0P<) و مقدار تولید شیر (64/31 کیلوگرم در روز در تیمار گلوکز عبوری و 87/32 کیلوگرم در روز در تیمار کنترل؛ 78/0P<) نداشت. اثر زمان بر تولید شیر در هر دو تیمار معنی‌دار بود (005/0P<)، اما، تاثیر زمان بر مصرف ماده خشک معنی‌دار نبود (31/0P<). چربی شیر در گاوهای که گلوکز عبوری دریافت کرده بودند افزایش معنی‌دار نشان داد (94/4 درصد در تیمار گلوکز عبوری و 29/4 درصد در تیمار کنترل، 033/0P<). نتیجه‌گیری: یک منبع گلوکز عبوری با مقاومت به تجزیه مناسب (حدود 50 درصد عبوری) و قابلیت هضم روده‌ای بالا (95 درصد هضم روده‌ای) تولید شد که توانست در گاوه تازه‌زا بهبود وضعیت گلوکوژنیک گاو و مخالفت با انتقال موادمغذی برای تولید شیر ایجاد نماید.

Keywords

• "گاو"
• "گلوکز"
• "انکپسولاسیون"