Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Feb 2016)
MARKALI ÜRÜN İLE İLGİLİ TÜKETİCİ DÜŞÜNCELERİNİN BELİRLENMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA
Abstract
Pazarlama dünyasındaki yoğun rekabet ortamında tüketiciler, aynı ürün grubuna ait pek çok farklı marka arasında sürekli olarak tercih yapmak durumunda kalmaktadırlar. Bu noktada marka değeri, marka çağrışımı, marka sadakati gibi kavramlar bu tercihleri doğrudan etkilemektedir. Markalı ürünün tüketicide yaptığı çağrışım, tüketici temelli marka değeri anlayışının da doğmasına yol açmıştır. Buna göre tüketiciler, markalı ürün kavramına öznel tepkiler vermekte, satın alma davranışlarını da bu tepkiler doğrultusunda düzenlemektedirler. Tüketicilerin verdiği tepkilerin öznel olması, işletmelerin tüketici davranışları konusunda daha hassas olmalarına yol açmış, uzun vadede de tüketici temelli marka değeri anlayışının işletmeler tarafından benimsenmesi sonucunu doğurmuştur. Her müşteri farklı bir sosyo-ekonomik yapıya, farklı bir kültüre, farklı bir eğitim ve gelir düzeyine sahip olduğu için, her tüketicinin markalı ürün olgusuna verdiği tepkiler farklı olabilmektedir. Yapılan çalışmada, markalı ürünlerle ilgili tüketici düşüncelerini ortaya koyabilmek için Edirne İlinde 500 kişiye anket yapılmıştır. Elde edilen veriye, SPSS 20 istatistiki paket programı kullanılarak frekans dağılımı, açımlayıcı faktör analizi, güvenilirlik analizi, doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Açımlayıcı Faktör analizi sonucu 5 alt boyut Güvenilir ve Dayanıklı, Kalite-Fiyat ilişkisi, Reklam ve Müşteri Memnuniyeti, Prestij, Marka Bağımlılığı belirlenmiştir. Açımlayıcı faktör analizi ile belirlenen faktörlerin, faktör yapılarının uygunluğunu ortaya koymak amacıyla doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Daha sonra, Markalı Ürün ile ilgili Tüketici Düşünceleri Ölçeğinin alt boyutlarına hangi testin yapılıp yapılmayacağını belirlemek için Kolmogorov Smirnov testi yapılmıştır. Dağılımın normal olmadığına karar verilerek Kruskal Wallis ve Mann-Whitney U testleri uygulanmıştır. Test sonuçlarında, Markalı Ürün ile ilgili Tüketici Düşünceleri Ölçeğinin alt boyutlarından; Güvenilir ve Dayanıklı olması F1 , Kalite- Fiyat ilişkisi F2 , Reklam ve Müşteri Memnuniyeti F3 , Prestij F4 , Marka Bağımlılığı F5 faktörlerinin cinsiyete göre farklılık gösterdiği, Kalite- Fiyat ilişkisi F2 , , Prestij F4 , Marka Bağımlılığı F5 faktörlerinin yaşa göre, Güvenilir ve Dayanıklı olması F1 , Reklam ve Müşteri Memnuniyeti F3 , Marka Bağımlılığı F5 faktörlerinin eğitim ve mesleğe göre, Marka Bağımlılığı F5 faktörünün medeni duruma göre, Güvenilir ve Dayanıklı olması F1 , Kalite- Fiyat ilişkisi F2 , Reklam ve Müşteri Memnuniyeti F3 , Prestij F4 faktörlerinin gelire göre farklılık gösterdiği tespit edilmiştir.
