آینده‌نگاری شاخص‌های ترکیبی اقتصاد دانش‌بنیان در ایران (افق 1404)

Abstract

هدف پژوهش حاضر، آینده‌پژوهی و سناریو پردازی شاخص‌های ترکیبی اقتصاد دانش‌بنیان بر پایه روش تحلیل اثرات متقاطع و سناریو پردازی است. ابتدا به شناسایی و تحلیل عوامل پیشران کلیدی پرداخته و سپس سناریوهای عمده پیش روی اقتصاد دانش‌بنیان در ایران تدوین شد. چارچوب نظری این تحقیق، پارادایم هنجاری و برنامه‌ریزی با رویکرد وفادارانه به اسناد بالادستی است. افق زمانی تحقیق حاضر سال 1404 هجری شمسی است. داده‌های اولیه تحقیق با استفاده از پیشینه‌های تحقیق و پرسش‌نامه از محققان ملی و بین‌المللی جمع‌آوری و با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی و نمودار MIC MAC تجزیه‌وتحلیل شده‌اند. درنهایت نتایج حاصل از به‌کارگیری روش تحلیل تأثیرات متقاطع حاکی از آن بود که 14 عامل کلیدی از میان عوامل 32 گانه شناسایی شده بیشترین تأثیر را بر آینده اقتصاد دانش‌بنیان خواهد داشت. این عوامل به‌عنوان عوامل پایه‌ی اصلی در سناریونویسی مورد استفاده قرار گرفت. شاخص‌های صنایع دانش بنیان شامل: 1-سهم صادرات فناوری پیشرفته از تولیدات صنعتی، 2-تعداد مارک‌ها و برندهای تجاری ثبت‌شده، 3-سهم صادرات محصولات فناوری اطلاعات از کل صادرات کالا و خدمات و 4-هزینه‌های لیسانسی و رویالتی) مهم ترین عوامل کلیدی شناسایی شده بودند.

Keywords

• آینده‌پژوهی
• آینده‌نگاری
• اقتصاد دانش‌بنیان
• سناریو پردازی
• تحلیل اثرات متقاطع