روش شناسی علوم انسانی (Jan 2013)

مدل روش‌شناختی نظریه‌‌پردازی در علوم انسانی اسلامی

  • مجید کافی,
  • غلامرضا جمشیدی ها

Journal volume & issue
Vol. 18, no. 72
pp. 81 – 109

Abstract

Read online

برای تولید علوم انسانی اسلامی با هر رویکردی باید از قرآن استفاده کرد. به خصوص رویکردهایی که با تولید نظریه درصدد تولید علوم انسانی اسلامی هستند، یعنی تولید علم با استفاده از قرآن در مقام گرد‌آوری، ساخت فرضیه، نظریه‌پردازی،... بیشتر نیاز به استفاده از آیات قرآن دارند. اما با چه روشی می‌توان در مقام نظریه‌پردازی از قرآن استفاده کرد؟ به عبارت دیگر چگونه می‌توان از قرآن به نظریه‌پردازی نائل شد؟ مکانیسم و سازوکار نظریه‌پردازی از قرآن چیست؟ برای پاسخگویی به این سؤال بین سه روش تفسیر موضوعی، تحلیل محتوا و مبناشناسی ترکیب کرده‌ام و به مدل ترکیبی روش‌شناختی که آن را «روش مبناشناسی» (روش‌ شناخت مبانی جامعه) نامیده‌ام، دست یافتم. این تحقیق درصدد است ضمن توضیح هر یک از این سه روش، به مدلی ترکیبی برای نظریه‌پردازی در مطالعات انسانی ـ اسلامی از قرآن دست یابد.

Keywords