İlahiyat Akademi (Jun 2023)
İncillerde ve Kur'ân'da Hz. Îsâ'nın Şahsiyeti
Abstract
Makalemizde Hz. Îsâ’nın İncillerde ve Kur’an’da yer alan şahsiyeti ile ilgili bilgiler arasında farklılık olup olmadığı, bir farklılık varsa bunların tahrif belirtisi mi, yoksa kaynaklarda farklı zikredilen şahsi özellikler mi olduğu, farklı zikredildiyse bunların ne anlama geldiği gibi sorulara cevap aranmaktadır. Dokümantasyon metodu kullanılarak öncelikle Hıristiyanlık ve İslâm dini kaynaklarında Îsâ’nın nasıl tanıtıldığı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Daha sonra İncillere ve Kur’an’a başvurularak Îsâ’nın şahsiyeti tespit edilmiştir. Îsâ’nın şahsiyeti ile ilgili Hıristiyanların kutsal kitaplarının tefsirleri ve Kur’an tefsirleri, ansiklopediler, kitaplar, dergiler ve makalelerden istifade edilen bilgiler fişlenip tasnif edildikten sonra telif edilmiştir. Hz. Îsâ, tarihsel bir şahsiyet olarak yaşamı üzerinde en fazla yorum yapılan peygamberlerden birisidir. Gerek Hıristiyan ilahiyatçılar gerekse İslam İlahiyatçıları tarafından doğumu, çocukluğu, gençliği, ölümü ve tekrar dirilerek dünyaya gelmesi gibi konular yıllardır tartışılmaktadır. İlahiyatçılar tarafından tartışılan meseleler insanlar tarafından merak edilmiş ve birçok eser ortaya konularak inceleme konusu yapılmıştır. Tartışılan konular genelde Îsâ’nın hayatı hakkında bilgi veren kaynaklar, Hıristiyanlar açısından İnciller ve İncil yorumları; Müslümanlar açısından ise Kur’an-ı Kerim, tefsir kitapları ile hadis kaynakları olmuştur. Öte yandan Hz. Îsâ’nın, Allah tarafından seçilen bir peygamber olması ve yaşamı üzerinde en fazla yorum yapılan tarihsel bir şahsiyet olması ilgi çekicidir. Hıristiyan ilahiyatında Îsâ’yı kendisine konu alarak, şahsiyetini ve yaptıklarını ortaya koymaya çalışan kristoloji adı altında bir bilim dalı bile ortaya çıkmıştır. Îsâ’nın Havarisi Petrus’un ifadesine göre Îsâ’nın, Mesih olarak kabul edilişi, Hıristiyan ilahiyatçıları tarafından kristoloji ilim dalının doğuşunun kaynağı olarak kabul edilmektedir. Îsâ Mesih, Nasıralı Yahudi bir peygamber olarak Hıristiyan dininin merkezinde yer almaktadır. Bu sebepten dolayı Îsâ’nın İncillerde ve Kur’an’da yer alan şahsiyeti karşılaştırmalı olarak ortaya konulmaya çalışılmıştır. Îsâ’nın, İncil metinleri ve Kur’an metinleri arasında nasıl bir farklılıklar arz ettiğini ortaya çıkarmak kanaatimizce faydalı olacaktır. Îsâ’nın şahsiyeti İncillerde yer, zaman ve kişiler gibi detaylara girilerek anlatılmasına rağmen Kur’an’da detaylara yer verilmeden bir olgu olarak ortaya konmuştur. Hıristiyan itikadında Hz. Îsâ, birçok Hıristiyan’ın temel inancı olan teslis (üçleme)i oluşturan unsurlardan biri olarak görülmektedir. Hıristiyanlara göre Hz. Îsâ bir peygamber değil, ezelden beri var olan Tanrı sözü, Tanrı ile özde bir olan Tanrı’nın oğludur. Yine Hıristiyan inancına göre Îsâ, aslen Tanrı ile beraber olduğu halde, Hz. Âdem’in cennetten kovulmasından sonra günahla yaşayan insanları günahlarından arındırarak kurtarmak için dünyaya gelmiş ve insan tabiatını almış olan Tanrı olarak tanıtılmaktadır. Kur’an-ı Kerim’de Hz. Îsâ’nın şahsiyeti, Hıristiyan itikadındaki Hz. Îsâ gibi anlatılmamıştır. Kur’an’a göre o, Allah tarafından görevlendirilmiş bir peygamberdir. Kur’an-ı Kerim, İncillerde geçen yanlış inançları düzeltmeyi hedeflemiştir. Kur’an’a göre Hz. Îsâ’nın şahsiyeti bir masal ve öykü değil, insanların ders almaları gereken bir delildir.
Keywords
