اثر یک وهله خستگی موضعی تا حد واماندگی بر متغیرهای مکانیکی مفاصل اندام تحتانی حین فرود تک پای مردان ورزشکار نیمه حرفه ای

Abstract

مقدمه و اهداف با افزایش زمان و میزان خستگی، عملکرد ورزشکار کاهش می‌یابد و در نتیجه فرود تحت اثر خستگی قرار می‌گیرد. خستگی در زمان فرود روی کنترل پاسچر و بیومکانیک اندام تحتانی تاثیرگذار است، همچنین فرود نسبت به پرش فشار بیشتری به مفاصل اندام تحتانی وارد می­آورد، از این رو احتمال آسیب­ دیدگی در فرود بسیار بیشتر از پرش است. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر یک وهله خستگی موضعی تا حد واماندگی بر پارامترهای مکانیکی مفاصل اندام تحتانی در حین فرود تک‌پای مردان ورزشکار نیمه ­حرفه‌ای بود. مواد و روش­ ها 30 مرد جوان ورزشکار نیمه­حرفه‌ای 16 تا 26 سال بسکتبال استان البرز در پژوهش حاضر شرکت کردند. برای پردازش داده‌ها از نرم­افزار متلب برای استخراج پارامترهای زوایای مفاصل اندام تحتانی در برخورد اولیه پا با سطح، حداکثر فلکشن زانو و حداکثر نیروی عمودی سطح در سه صفحه حرکتی استفاده شد. برای جمع­آوری اطلاعات کینماتیکی از سیستم آنالیز حرکت VICON شامل 8 دوربین و به منظور جمع­آوری داده­های کینتیک حرکت از یک صفحه نیروسنج KISTLER با سنسورهای پیزوالکتریک با فرکانس اندازه‌گیری 2400 هرتز در ابعاد 60×50 سانتی‌متر و نرم­افزار نکسوس برای کمی کردن داده­های فضایی-زمانی در تحقیق حاضر استفاده شد. تحلیل آماری داده‌ها از طریق آزمون تحلیل واریانس آمیخته برای مقایسه داده‌ها در سطح معناداری 05/0p≤ با استفاده از SPSS ورژن 20 انجام شد. یافته­ ها نتایج آزمون اندازه‌گیری مکرر اختلاف معناداری را در میانگین زوایای مفاصل مچ پا و زانو در دو صفحه حرکتی ساجیتال و فرونتال قبل و بعد از خستگی در وضعیت‌های لحظه‌ی تماس، حداکثر نیروی عمودی عکس‌العمل سطح و حداکثر فلکشن زانو نشان نداد (05/0p≤). در مقابل در صفحه هوریزنتال تغییر زاویه‌ی مفصل مچ پا در حداکثر فلکشن زانو پس از خستگی معنادار شد (000/0p=). نتیجه­ گیری خستگی ناشی از تمرین و مسابقه می‌تواند موجب تغییر در استراتژی فرود شود، به طوری که احتمال فشار به مفاصل اندام تحتانی به ویژه مچ پا و متعاقب آن احتمال بروز صدمات در مفاصل بالاتر را افزایش دهد. تغییر زاویه مچ پا در حداکثر فلکشن زانو در صفحه‌ی هوریزنتال می‌تواند سبب ایجاد تغییر در وضعیت مفاصل بعدی اندام تحتانی به ویژه زانو در زمان فرود شود. با توجه به زوایای ایجادشده در مفصل مچ پا با بررسی بیشتر می‌توان از آسیب ناشی از خستگی موضعی مفرط پیشگیری کرد.

Keywords

• زوایای مفاصل اندام تحتانی
• خستگی موضعی
• فرود تک­ پا
• ورزشکار نیمه­ حرفه ­ای